نخست وزیر جدید ترکیه؛ مرد پروژه های بزرگ
يكشنبه, ۲ خرداد ۱۳۹۵، ۱۰:۳۲ ق.ظ
شطرنج سیاسی در ترکیه وارد فاز جدیدی شده است. شوک از استعفای ناگهانی احمد داووداغلو جای خود را به انتظار برای تعیین نخست‌وزیر جدیدی داده است که شاید در کاستن از مشکلات متعدد ترکیه نقشی ایفا کند.
سرانجام پس از قریب به ١٠ روز رایزنی، حزب عدالت و توسعه که با استعفای ناگهانی احمد داوود اوغلو از سمت نخست وزیری و ریاست این حزب در شوک فرو رفته بود، بن‌علی ییلدریم از جمله متحدان و دوستان قدیمی رجب طیب اردوغان را به عنوان نامزد احراز پست نخست وزیری و ریاست جدید حزب عدالت و توسعه معرفی کرد. بر اساس برنامه‌ریزی انجام گرفته، حزب عدالت و توسعه قرار است روز یکشنبه(فردا) در نشستی فوق‌العاده به بن‌علی ییلدریم به عنوان نامزد رهبری این حزب رای دهد.
ییلدریم که پیش از این وزیر حمل و نقل کابینه ترکیه به حساب می‌آمد در یک رای‌گیری درون حزبی که روز پنجشنبه برگزار شد به عنوان نامزد جانشینی احمد داوود اوغلو انتخاب شد. مردی که گفته می‌شود به دلیل دخالت‌های رجب طیب اردوغان در امور اجرایی کشور و زیر فشار وی استعفا کرد.
ییلدریم با رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور فعلی ترکیه از اوایل دهه ٩٠ زمانی که وی شهردار استانبول بود همکاری می‌کرد. وی در سه دولت متفاوت و از زمانی که حزب عدالت و توسعه از سال ٢٠٠٢ قدرت را در ترکیه به دست گرفت به عنوان وزیر حمل و نقل در دولت فعالیت داشته است. ییلدریم همواره به عنوان یکی از همراهان اردوغان به شمار می‌رفت. او یکی از حامیان رییس‌جمهور برای تغییرات در قانون اساسی ترکیه به شمار می‌رفت. اکنون قدرت اجرایی در اختیار نخست وزیر ترکیه است و به صورت سنتی نیز رییس‌جمهور به عنوان نقشی تشریفاتی عمل می‌کند. اما از زمان حضور اردوغان در سمت ریاست‌جمهوری نقش رییس‌جمهور در ترکیه عملا تغییر کرده است و نخست وزیر به‌شدت تحت سیطره اردوغان قرار دارد.
احمد داوود اوغلو که اوایل ماه جاری میلادی، تصمیم به کناره‌گیری از سمت نخست وزیری ترکیه گرفت، یک چالش جدی سیاسی را برای این کشور رقم زد. زیرا داوود اوغلو در دوره‌ای از قدرت کناره‌گیری کرد که ترکیه مذاکرات جدی را برای یک توافق تاریخی در خصوص سیل مهاجران به اروپا انجام می‌داد و داوود اوغلو نیز در پیشبرد این توافق نقش بسیار سازنده‌ای را ایفا کرد. اما برای رجب طیب اردوغان تغییر در قانون اساسی به حدی مهم است که حتی اجازه نداد تا دوست قدیمی خود یعنی احمد داوود اوغلو در سمت خود باقی بماند و تصمیم گرفت با کنار گذاشتن او فردی را در دفتر نخست وزیری قرار دهد که بتواند به راحتی قدرت اجرایی و اختیارات نخست وزیری را به ریاست‌جمهوری منتقل کند. از همین رو قرار دادن یک فرد وفادار به نام بن‌علی ییلدریم می‌تواند مسیر اردوغان برای رسیدن به خودکامگی را تکمیل کند.
با این حال قانون اساسی فعلی ترکیه کماکان به شخص ییلدریم قدرت می‌بخشد، زیرا او اکنون طبق قانون اساسی ترکیه قدرتمند‌ترین فرد این کشور به شمار می‌آید و حتی ممکن است قدرت او را نیز وسوسه کند تا با اردوغان وارد چالش شود. اما آن گونه که به نظر می‌رسد هرگونه چالش میان دو طرف تا زمانی که رفراندوم برگزار و اصلاح در قانون اساسی کشور انجام شود تا حدودی بعید به نظر می‌رسد. لیتر توران، استاد علوم سیاسی دانشگاه بیلگی استانبول به فایننشال‌تایمز می‌گوید: به نظر می‌رسد آقای ییلدریم انطباق فوق‌العاده‌ای با نگاه اردوغان دارد، اما حتی این رابطه نیز ممکن است با مشکل روبه‌رو شود. وی معتقد است، از نظر قانونی، ییلدریم به عنوان رییس حزب و نخست‌وزیر مسوول تمامی جنبه‌های سیاست در کشور است. او می‌تواند بسیاری از تصمیم‌ها را بدون مشورت با رییس‌جمهور انجام دهد. ما نمی‌توانیم فرض کنیم به خاطر اینکه او بسیار وفادار و منتطبق با نظرات رجب طیب اردوغان است همه‌چیز رضایتمندانه انجام شود.
ییلدریم درسال ١٩٥٥ در شهر شرقی ارزنجان ترکیه به دنیا آمد. وی در رشته کشتی‌سازی و دریانوردی دانشگاه فنی استانبول فارغ‌التحصیل و در کشتیرانی ترکیه مشغول به فعالیت شد. در سال ١٩٩٠ به سوئد رفت و در دانشگاه جهانی دریانوردی دکتری خود را دریافت کرد. ییلدریم پس از آن به ترکیه نقل مکان کرد و وارد شهرداری استانبول بین سال‌های ١٩٩٤تا ٢٠٠٠شد و در دوره‌ای که اردوغان سمت شهرداری استانبول پرجمعیت‌ترین شهر ترکیه را در اختیار داشت با او همکاری نزدیکی داشت.
شهرت نخست وزیر جدید ترکیه به عنوان مرد پروژه‌ها است، او توانست ساختار کشتیرانی در استانبول را افزایش دهد و ظرفیت‌های کشتیرانی را در این شهر به‌شدت بالا ببرد و به سطح بین‌المللی برساند و مسیرهای جدید دریانوردی را برای استانبول ایجاد کند. ییلدریم در اوایل ٢٠٠٠ میلادی وارد سیاست شد و به عنوان یکی از بنیانگذاران حزب عدالت و توسعه همراه با اردوغان، عبدالله گل و بولنت آرینج شناخته می‌شد.
او بلافاصله پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال ٢٠٠٢ به سمت وزارت حمل و نقل رسید و در سه دولت متوالی خدمت کرد. گفتنی است ییلدریم به عنوان وزیر حمل و نقل ترکیه چندین پروژه زیر بنایی بزرگ از جمله خطوط راه آهن با سرعت بالا و طرح‌های راه‌سازی و همچنین خانه‌سازی عظیمی که به نام اردوغان به پایان رسید را نظارت و انجام داده است. اما او دوره پرفرازو نشیبی را در سمت وزیر حمل و نقل ترکیه گذرانده است. در سال ٢٠٠٤ پس از سانحه یک قطار سریع‌السیر از خط آنکارا-اسکیشهیر فشارهای فراوانی برای برکناری و استعفای او مطرح شد اما او کناره‌گیری نکرد.
او تا سال ٢٠١٣در این سمت بود تا بحث مناقصه ٦/٢٢میلیارد دلاری برای ساخت فرودگاه استانبول به میان آمد. دادستان او را به تبانی و اختلاس متهم کرد اما او هیچگاه نسبت به این اتهام به دلیل مصونیت پارلمانی که داشت پاسخ نداد اما در سال ٢٠١٣ از وزارت کناره‌گیری کرد و به عنوان مشاور رییس‌جمهور منصوب شد. او حتی در سال ٢٠١٤ نامزد شهرداری ازمیر شد اما موفق به پیروزی نشد تا یک بار دیگر در سال ٢٠١٣ به کابینه ترکیه بازگشت و در سمت وزیر حمل و نقل ادامه فعالیت داد. او همواره در کنار رجب طیب اردوغان بوده و در مهمانی‌های شخصی و خانوادگی نیز با یکدیگر حضور داشته‌اند.
پایان پیام/
سرانجام پس از قریب به ١٠ روز رایزنی، حزب عدالت و توسعه که با استعفای ناگهانی احمد داوود اوغلو از سمت نخست وزیری و ریاست این حزب در شوک فرو رفته بود، بن‌علی ییلدریم از جمله متحدان و دوستان قدیمی رجب طیب اردوغان را به عنوان نامزد احراز پست نخست وزیری و ریاست جدید حزب عدالت و توسعه معرفی کرد. بر اساس برنامه‌ریزی انجام گرفته، حزب عدالت و توسعه قرار است روز یکشنبه(فردا) در نشستی فوق‌العاده به بن‌علی ییلدریم به عنوان نامزد رهبری این حزب رای دهد.
ییلدریم که پیش از این وزیر حمل و نقل کابینه ترکیه به حساب می‌آمد در یک رای‌گیری درون حزبی که روز پنجشنبه برگزار شد به عنوان نامزد جانشینی احمد داوود اوغلو انتخاب شد. مردی که گفته می‌شود به دلیل دخالت‌های رجب طیب اردوغان در امور اجرایی کشور و زیر فشار وی استعفا کرد.
ییلدریم با رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور فعلی ترکیه از اوایل دهه ٩٠ زمانی که وی شهردار استانبول بود همکاری می‌کرد. وی در سه دولت متفاوت و از زمانی که حزب عدالت و توسعه از سال ٢٠٠٢ قدرت را در ترکیه به دست گرفت به عنوان وزیر حمل و نقل در دولت فعالیت داشته است. ییلدریم همواره به عنوان یکی از همراهان اردوغان به شمار می‌رفت. او یکی از حامیان رییس‌جمهور برای تغییرات در قانون اساسی ترکیه به شمار می‌رفت. اکنون قدرت اجرایی در اختیار نخست وزیر ترکیه است و به صورت سنتی نیز رییس‌جمهور به عنوان نقشی تشریفاتی عمل می‌کند. اما از زمان حضور اردوغان در سمت ریاست‌جمهوری نقش رییس‌جمهور در ترکیه عملا تغییر کرده است و نخست وزیر به‌شدت تحت سیطره اردوغان قرار دارد.
احمد داوود اوغلو که اوایل ماه جاری میلادی، تصمیم به کناره‌گیری از سمت نخست وزیری ترکیه گرفت، یک چالش جدی سیاسی را برای این کشور رقم زد. زیرا داوود اوغلو در دوره‌ای از قدرت کناره‌گیری کرد که ترکیه مذاکرات جدی را برای یک توافق تاریخی در خصوص سیل مهاجران به اروپا انجام می‌داد و داوود اوغلو نیز در پیشبرد این توافق نقش بسیار سازنده‌ای را ایفا کرد. اما برای رجب طیب اردوغان تغییر در قانون اساسی به حدی مهم است که حتی اجازه نداد تا دوست قدیمی خود یعنی احمد داوود اوغلو در سمت خود باقی بماند و تصمیم گرفت با کنار گذاشتن او فردی را در دفتر نخست وزیری قرار دهد که بتواند به راحتی قدرت اجرایی و اختیارات نخست وزیری را به ریاست‌جمهوری منتقل کند. از همین رو قرار دادن یک فرد وفادار به نام بن‌علی ییلدریم می‌تواند مسیر اردوغان برای رسیدن به خودکامگی را تکمیل کند.
با این حال قانون اساسی فعلی ترکیه کماکان به شخص ییلدریم قدرت می‌بخشد، زیرا او اکنون طبق قانون اساسی ترکیه قدرتمند‌ترین فرد این کشور به شمار می‌آید و حتی ممکن است قدرت او را نیز وسوسه کند تا با اردوغان وارد چالش شود. اما آن گونه که به نظر می‌رسد هرگونه چالش میان دو طرف تا زمانی که رفراندوم برگزار و اصلاح در قانون اساسی کشور انجام شود تا حدودی بعید به نظر می‌رسد. لیتر توران، استاد علوم سیاسی دانشگاه بیلگی استانبول به فایننشال‌تایمز می‌گوید: به نظر می‌رسد آقای ییلدریم انطباق فوق‌العاده‌ای با نگاه اردوغان دارد، اما حتی این رابطه نیز ممکن است با مشکل روبه‌رو شود. وی معتقد است، از نظر قانونی، ییلدریم به عنوان رییس حزب و نخست‌وزیر مسوول تمامی جنبه‌های سیاست در کشور است. او می‌تواند بسیاری از تصمیم‌ها را بدون مشورت با رییس‌جمهور انجام دهد. ما نمی‌توانیم فرض کنیم به خاطر اینکه او بسیار وفادار و منتطبق با نظرات رجب طیب اردوغان است همه‌چیز رضایتمندانه انجام شود.
ییلدریم درسال ١٩٥٥ در شهر شرقی ارزنجان ترکیه به دنیا آمد. وی در رشته کشتی‌سازی و دریانوردی دانشگاه فنی استانبول فارغ‌التحصیل و در کشتیرانی ترکیه مشغول به فعالیت شد. در سال ١٩٩٠ به سوئد رفت و در دانشگاه جهانی دریانوردی دکتری خود را دریافت کرد. ییلدریم پس از آن به ترکیه نقل مکان کرد و وارد شهرداری استانبول بین سال‌های ١٩٩٤تا ٢٠٠٠شد و در دوره‌ای که اردوغان سمت شهرداری استانبول پرجمعیت‌ترین شهر ترکیه را در اختیار داشت با او همکاری نزدیکی داشت.
شهرت نخست وزیر جدید ترکیه به عنوان مرد پروژه‌ها است، او توانست ساختار کشتیرانی در استانبول را افزایش دهد و ظرفیت‌های کشتیرانی را در این شهر به‌شدت بالا ببرد و به سطح بین‌المللی برساند و مسیرهای جدید دریانوردی را برای استانبول ایجاد کند. ییلدریم در اوایل ٢٠٠٠ میلادی وارد سیاست شد و به عنوان یکی از بنیانگذاران حزب عدالت و توسعه همراه با اردوغان، عبدالله گل و بولنت آرینج شناخته می‌شد.
او بلافاصله پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال ٢٠٠٢ به سمت وزارت حمل و نقل رسید و در سه دولت متوالی خدمت کرد. گفتنی است ییلدریم به عنوان وزیر حمل و نقل ترکیه چندین پروژه زیر بنایی بزرگ از جمله خطوط راه آهن با سرعت بالا و طرح‌های راه‌سازی و همچنین خانه‌سازی عظیمی که به نام اردوغان به پایان رسید را نظارت و انجام داده است. اما او دوره پرفرازو نشیبی را در سمت وزیر حمل و نقل ترکیه گذرانده است. در سال ٢٠٠٤ پس از سانحه یک قطار سریع‌السیر از خط آنکارا-اسکیشهیر فشارهای فراوانی برای برکناری و استعفای او مطرح شد اما او کناره‌گیری نکرد.
او تا سال ٢٠١٣در این سمت بود تا بحث مناقصه ٦/٢٢میلیارد دلاری برای ساخت فرودگاه استانبول به میان آمد. دادستان او را به تبانی و اختلاس متهم کرد اما او هیچگاه نسبت به این اتهام به دلیل مصونیت پارلمانی که داشت پاسخ نداد اما در سال ٢٠١٣ از وزارت کناره‌گیری کرد و به عنوان مشاور رییس‌جمهور منصوب شد. او حتی در سال ٢٠١٤ نامزد شهرداری ازمیر شد اما موفق به پیروزی نشد تا یک بار دیگر در سال ٢٠١٣ به کابینه ترکیه بازگشت و در سمت وزیر حمل و نقل ادامه فعالیت داد. او همواره در کنار رجب طیب اردوغان بوده و در مهمانی‌های شخصی و خانوادگی نیز با یکدیگر حضور داشته‌اند.
پایان پیام/
۹۵/۰۳/۰۲
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.