سناریوهای احتمالی برای تشکیل دولت ائتلافی در ترکیه
جمعه, ۱۵ خرداد ۱۳۹۴، ۰۷:۵۰ ب.ظ
قانون اساسی که همواره به عنوان سند دشمنی با کردهای ترکیه معرفی شده است در آستانه تغییر بزرگی قرار گرفته است ائتلاف دو حزب AKP و HDP خواهد توانست این تغییر را به طوری که خواسته های هر دو حزب در آن اتخاذ شده باشد عملی سازد. تمام این گزاره ها این احتمال را به وجود می آورد که حزب دموکراتیک خلق ها برای آینده کردهای ترکیه مواضع کنونی خود را ترک کرده و وارد حکومت ائتلافی با حزب عدالت و توسعه شود.
هر چقدر به زمان انتخابات پارلمان ترکیه نزدیک تر می شویم صدای پای حکومت ائتلافی پس از انتخابات نیز واضح تر به گوش می رسد. بر اساس نظرسنجی های صورت گرفته در داخل و خارج از ترکیه در انتخابات پارلمان ترکیه، حزب دموکراتیک خلق ها به احتمال زیاد حدنصاب 10 درصدی انتخابات را به دست آورده و وارد مجلس ترکیه خواهد شد. با توجه به آراء و ارقامی که در نظرسنجی های 2 ماه اخیر به دست آمده است بیشترین آرایی که توسط احزاب سیاسی کسب شده است بدین ترتیب می باشد: حزب عدالت و توسعه 43.3 درصد آراء؛ حزب جمهوری خواه خلق ترکیه 25.6 درصد آراء؛ حزب حرکت ملی ترکیه 17.6 درصد آراء؛ حزب دموکراتیک خلق ها 10.8 درصد آراء؛ سایر احزاب 2.6 درصد آراء(روزنامه جمهوریت،http://www.cumhuriyet.com.tr).
بدین ترتیب، حزب عدالت و توسعه خواهد توانست 271 نماینده به پارلمان ترکیه بفرستد این در حالی است که برای تشکیل حکومت تک حزبی در پارلمان ترکیه حداقل 276 نماینده مورد نیاز است (یعنی در این صورت حزب عدالت و توسعه 5 نماینده کمتر برای تشکیل حکومت دارد).
حال با توجه به این موضوع حکومت بعد از سال ها اقتدار مطلق حزب عدالت و توسعه در پارلمان این کشور ائتلافی خواهد شد. مسئله مهم چگونگی و سناریوهای احتمالی این ائتلاف در داخل پارلمان ترکیه است که در این جا سعی خواهد شد به آنان پرداخته شود.
سناریو شماره 1
ائتلاف حزب عدالت و توسعه (AKP) – حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP): ائتلاف حزب اول و دوم ترکیه هر چقدر هم در محافل سیاسی این کشور از آن با هیچان به عنوان بزرگترین ائتلاف سیاسی یاد می شود به همان اندازه نیز دور از انتظار می باشد. دو حزبی که نه تنها هیچ وجه مشترکی ندارند در بسیاری از مواقع نیز متضاد با هم در حرکت بودند. حزبی چپ گرا با اندیشه های سکولار – ملی گرای مصطفی کمال آتاتورک در مقابل حزبی اسلام گرا با اندیشه های اسلام سنی به هیچ عنوان نخواهند توانست بر سر یک حکومت با هم به توافق رسیده و ائتلاف صورت دهند. ولی با تمام وجود یکی از سناریوهای حکومت ائتلافی که از آن به عنوان قدرتمندترین حکومت ائتلافی نیز یاد می شود همین ائتلاف AKP – CHP است. ولی نباید این را نیز فراموش کرد که در سیاست هیچ چیزی غیر ممکن نیست. به قول "عصمت اینونو" رئیس جمهور اسبق ترکیه زمانی که یک چیز غیر ممکن می شنوید درنگ کرده و در مورد آن فکر کنید(روزنامه وحدت ترکیه، http://www.gazetevahdet.com). اگر بخواهیم از دلایل این ائتلاف سخن به میان آوریم باید بگوییم، این ائتلاف تنها ائتلافی خواهد بود که به صورت قدرتمند قانون اساسی ترکیه را خواهد توانست در کوتاه ترین زمان ممکن تغییر داده و ترکیه را وارد یک انتخابات زودهنگام کند. چیزی که بارها رجب طیب اردوغان با درخواست 400 نماینده مجلس در سخنان خود طرح کرد در ائتلاف دو حزب اول ترکیه دست یافتنی است. احتمال این ائتلاف در حد بسیار پایینی قرار دارد ولی باز به عنوان یکی از سناریوهای حکومت ائتلافی مطرح شده است.
سناریو شماره 2
ائتلاف حزب عدالت و توسعه (AKP) – حزب حرکت ملی ترکیه (MHP): روند تبلیغات انتخابات پارلمان ترکیه به نوعی در حال پیگیری است که به نظر می آید حزب عدالت و توسعه خود پذیرفته که دیگر نخواهد توانست به تنهایی حکومت تشکیل دهد. به همین دلیل دنبال بهترین گزینه برای تشکیل حکومت ائتلافی در ترکیه است. وقتی به این موضوع اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در خصوص مسئله کردها و روند مذاکرات صلح کرد – ترک را نیز اضافه کنیم تکه های پازل ائتلاف حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی ترکیه را تمام شده می بینیم. تغییر 180 درجه ای مواضع رئیس جمهور نزدیک به حزب عدالت و توسعه در مواجه با مسئله کردها در واقع تلاشی است برای به دست آوردن دل ملی گراهای ترکیه. از طرف دیگر نیز حزب حرکت ملی سال هاست از وضعیتی که دارد به ستوه آمده است و دیگر خواهان تبدیل شدن به حکومت در ترکیه است. شکست های پی در پی دولت باغچلی در عرصه های انتخاباتی – سیاسی ترکیه باعث شده است این حزب مواضع سابق خود در ترکیه را از دست بدهد. بنابراین به این ائتلاف گرم نگاه خواهد کرد و حزب عدالت و توسعه به خوبی می داند که متقاعد کردن حزب حرکت ملی ترکیه در راستای تغییر سیستم حکومتداری از پارلمانی به ریاست جمهوری بسیار راحت تر از دو حزب دیگر (حزب دموکراتیک خلق ها و حزب جمهوری خواه خلق ترکیه) خواهد بود. همچنین برخلاف سناریوی شماره 1، در این ائتلاف برخی زمینه های مشترک ایدئولوژیکی و اندیشه ای نیز وجود دارد که خواهد توانست این ائتلاف را محتمل تر از ائتلاف شماره 1 نشان بدهد. از جلمه خواستگاه های تاریخی – اسلامی مشترک در بین این دو حزب باعث خواهد شد تا طرفداران هر دو حزب در خصوص این ائتلاف متقاعد شوند.
سناریوی شماره 3
ائتلاف حزب عدالت و توسعه (AKP) – حزب دموکراتیک خلق ها (HDP): حزب دموکراتیک خلق ها در صورت کسب حدنصاب 10 درصد انتخابات خواهد توانست 55 الی 60 نماینده به مجلس ترکیه بفرستد؛ 60 نماینده ای که پتانسیل آن را دارد که هم رویاهای حزب عدالت و توسعه را نقش بر آب کند و هم کلیدی باشد برای خواسته های حزب عدالت و توسعه در پارلمان ترکیه. محتمل ترین و در عین حال منطقی ترین حکومت ائتلافی که امکان دارد به وجود آید – با توجه به تحولات چند سال اخیر ترکیه – ائتلاف حزب عدالت و توسعه – حزب دموکراتیک خلق ها است. حزب عدالت و توسعه در طول دوران حاکمیت 13 ساله خود همواره داعیه آن را داشته است که در جهت بهبود وضعیت کردهای ترکیه اقدامات فراوانی انجام داده و نماینده کردهای ترکیه بوده است. از سال 2005 روندی موسوم به روند مذاکرات صلح کرد – ترک آغاز شده است که با حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان نماینده جامعه کردهای ترکیه مذاکرات فراونی صورت گرفته است. اگرچه در طول این سال ها این روند با موانع جدی روبه رو شده است ولی حزب دموکراتیک خلق ها و حزب عدالت و توسعه همواره تاکید کرده اند که این روند را نیمه کاره رها نخواهند کرد. روندی که به گفته مسئولین هر دو حزب نه تنها برای ترکیه بلکه برای آینده خاورمیانه نیز حائز اهمیت فراونی است و به قول رجب طیب اردوغان «به خاطر این روند کودتاها را نیز به جان خریده اند» آیا این روند پتانسیل این را نخواهد داشت که در مجلس ترکیه این دو حزب را به سمت حکومت ائتلافی بکشاند؟. اظهاراتی که تا کنون از حزب دموکراتیک خلق ها در خصوص این ائتلاف صادر شده است همواره تاکید بر این موضوع داشته است که ما خود را برای ایفای نقش حزب اپوزیسیون آماده کرده ایم و به هیچ عنوان وارد ائتلاف با حزبی نخواهیم شد. ولی زمانی که آینده کردها در میان باشد و بازیگر میانه رو دیگری مانند "عبدالله اوجالان" رهبر دربند پ.ک.ک مطرح باشد این اظهارات تا چه اندازه خواهد توانست دوام داشته باشد؟ عبدالله اوجالان از آغاز روند مذاکرات همواره به عنوان یک بازیگر میانه رو حلقه واسط حزب دموکراتیک خلق ها و حکومت ترکیه بوده است. اظهارات وی تا کنون برای حزب دموکراتیک خلق ها حکم دستور را داشته است. تا جایی که ورود حزب دموکراتیک خلق ها به صورت حزبی به انتخابات پارلمان ترکیه نیز به خواسته وی انجام پذیرفت. حال که روند مذاکرات صلح کرد – ترک در روزهای بسیار حساس و شکننده ای قرار دارد و با در نظر گرفتن این که دو حزب دیگر (حزب حرکت ملی و حزب جمهوری خواه خلق ترکیه) در طول این سال ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم مخالفت خود با روند مذاکرات را اعلام کرده اند حزب دموکراتیک خلق ها در صورت راه یابی به پارلمان ترکیه این ریسک را خواهد پذیرفت که حزبی با پیشنه دشمنی با کردها وارد حکومت ائتلافی شده و روند مذاکراتی که در آستانه شکوفایی است را در نطفه خفه کند؟. علاوه بر این تغییر قانون اساسی ترکیه بیش از هر حزبی خواسته حزب دموکراتیک خلق ها و حزب عدالت و توسعه است. قانون اساسی که همواره به عنوان سند دشمنی با کردهای ترکیه معرفی شده است در آستانه تغییر بزرگی قرار گرفته است ائتلاف این دو حزب خواهد توانست این تغییر را به طوری که خواسته های هر دو حزب در آن اتخاذ شده باشد عملی سازد. تمام این گزاره ها این احتمال را به وجود می آورد که حزب دموکراتیک خلق ها برای آینده کردهای ترکیه مواضع کنونی خود را ترک کرده و وارد حکومت ائتلافی با حزب عدالت و توسعه شود.
سناریوی شماره 4
ائتلاف حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) – حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP) – حزب حرکت ملی ترکیه (MHP): ائتلافی عجیب، با یک دشمن مشترک. بهترین نامی که می توان به این سناریو داد شاید هیمن باشد. وجود دشمن مشترکی به نام حزب عدالت و توسعه خواهد توانست 3 احزاب اپوزیسیون متضاد، مخالف و متناقض از هم را زیر یک چتر متحد کند؟ آیا حزب جمهوری خواه خلق ترکیه خواهد توانست نقش واسطه در ائتلاف حزب دموکراتیک خلق ها و حزب حرکت ملی ترکیه را بازی کند؟ محافل سیاسی ترکیه با اظهارات کمال قلیچدار اوغلو، رئیس حزب جمهوری خواه خلق ترکیه نظر خود را به این ائتلاف معطوف کردند. اظهاراتی که جرقه ای بود بر یک بحث داغ سیاسی در این روزهای داغ انتخابات ترکیه. رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه در 17 آوریل 2015 در اظهاراتی خاطرنشان کرده بود «حزب دموکراتیک خلق ها باید در پارلمان ترکیه حضور داشته باشد. ما از حضور این حزب در مجلس ترکیه حمایت خواهیم کرد. ...حزب دموکراتیک خلق ها و حزب حرکت ملی ترکیه در پارلمان ترکیه می تواند یک آلترناتیو ائتلاف جدید باشند»(روزنامه حریت ترکیه، http://www.hurriyet.com.tr). در واقع ائتلاف حزب جمهوری خواه خلق ترکیه با حزب حرکت ملی ترکیه پدیده جدیدی نیست. این دو حزب در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بر سر اکمل الدین احسان اوغلو نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در مقابل حزب عدالت و توسعه و نامزدی رجب طیب اردوغان وارد ائتلاف شده بودند. ولی با توجه به آراء و ارقام موجود در انتخابات پارلمان ترکیه ائتلاف این دو حزب برای تشکیل حکومت ائتلافی کافی نخواهد بود و این ائتلاف پای دیگری را به میان می کشد که آن را سخت و سخت تر می کند. حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان نماینده جامعه کردهای ترکیه در مقابل حزب حرکت ملی ترکیه به عنوان نماینده ملی گراهای ترک ترکیه نقطه انفصال این ائتلاف خواهند بود. این ائتلاف تاچه اندازه خواهد توانست حکومتی قدرتمند در ترکیه به وجود آورد؟ آیا وجود دشمن مشترک در عرصه حکومت داری برای پیشبرد اهداف سه حزب متضاد با هم کافی خواهد بود؟ وجود دشمن مشترک اگرچه پتانسیل آن را دارد که این احزاب را زیر یک سقف جمع کند ولی در ادامه چگونه اندیشه های ضد و نقیض این احزاب خواهد توانست چرخ حکومت را بچرخاند؟ علامت سوال هایی که این ائتلاف را وارد مجهولات بسیاری خواهد کرد همان اندازه نیز احتمال آن را کاهش خواهد داد.
منابع:
1-روزنامه جمهوریت ترکیه، قابل دسترسی در تارنمای http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/258789/Koalisyonun_ayak_sesleri.html
2-روزنامه وحدت ترکیه، قابل دسترسی در تارنمای http://www.gazetevahdet.com/chpli-eski-vekilden-akp-chp-koalisyonu-iddiasi-17968h.htm
3-روزنامه حریت ترکیه، قابل دسترسی در تارنمای http://www.hurriyet.com.tr/gundem/28758097.asp).
هر چقدر به زمان انتخابات پارلمان ترکیه نزدیک تر می شویم صدای پای حکومت ائتلافی پس از انتخابات نیز واضح تر به گوش می رسد. بر اساس نظرسنجی های صورت گرفته در داخل و خارج از ترکیه در انتخابات پارلمان ترکیه، حزب دموکراتیک خلق ها به احتمال زیاد حدنصاب 10 درصدی انتخابات را به دست آورده و وارد مجلس ترکیه خواهد شد. با توجه به آراء و ارقامی که در نظرسنجی های 2 ماه اخیر به دست آمده است بیشترین آرایی که توسط احزاب سیاسی کسب شده است بدین ترتیب می باشد: حزب عدالت و توسعه 43.3 درصد آراء؛ حزب جمهوری خواه خلق ترکیه 25.6 درصد آراء؛ حزب حرکت ملی ترکیه 17.6 درصد آراء؛ حزب دموکراتیک خلق ها 10.8 درصد آراء؛ سایر احزاب 2.6 درصد آراء(روزنامه جمهوریت،http://www.cumhuriyet.com.tr).
بدین ترتیب، حزب عدالت و توسعه خواهد توانست 271 نماینده به پارلمان ترکیه بفرستد این در حالی است که برای تشکیل حکومت تک حزبی در پارلمان ترکیه حداقل 276 نماینده مورد نیاز است (یعنی در این صورت حزب عدالت و توسعه 5 نماینده کمتر برای تشکیل حکومت دارد).
حال با توجه به این موضوع حکومت بعد از سال ها اقتدار مطلق حزب عدالت و توسعه در پارلمان این کشور ائتلافی خواهد شد. مسئله مهم چگونگی و سناریوهای احتمالی این ائتلاف در داخل پارلمان ترکیه است که در این جا سعی خواهد شد به آنان پرداخته شود.
سناریو شماره 1
ائتلاف حزب عدالت و توسعه (AKP) – حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP): ائتلاف حزب اول و دوم ترکیه هر چقدر هم در محافل سیاسی این کشور از آن با هیچان به عنوان بزرگترین ائتلاف سیاسی یاد می شود به همان اندازه نیز دور از انتظار می باشد. دو حزبی که نه تنها هیچ وجه مشترکی ندارند در بسیاری از مواقع نیز متضاد با هم در حرکت بودند. حزبی چپ گرا با اندیشه های سکولار – ملی گرای مصطفی کمال آتاتورک در مقابل حزبی اسلام گرا با اندیشه های اسلام سنی به هیچ عنوان نخواهند توانست بر سر یک حکومت با هم به توافق رسیده و ائتلاف صورت دهند. ولی با تمام وجود یکی از سناریوهای حکومت ائتلافی که از آن به عنوان قدرتمندترین حکومت ائتلافی نیز یاد می شود همین ائتلاف AKP – CHP است. ولی نباید این را نیز فراموش کرد که در سیاست هیچ چیزی غیر ممکن نیست. به قول "عصمت اینونو" رئیس جمهور اسبق ترکیه زمانی که یک چیز غیر ممکن می شنوید درنگ کرده و در مورد آن فکر کنید(روزنامه وحدت ترکیه، http://www.gazetevahdet.com). اگر بخواهیم از دلایل این ائتلاف سخن به میان آوریم باید بگوییم، این ائتلاف تنها ائتلافی خواهد بود که به صورت قدرتمند قانون اساسی ترکیه را خواهد توانست در کوتاه ترین زمان ممکن تغییر داده و ترکیه را وارد یک انتخابات زودهنگام کند. چیزی که بارها رجب طیب اردوغان با درخواست 400 نماینده مجلس در سخنان خود طرح کرد در ائتلاف دو حزب اول ترکیه دست یافتنی است. احتمال این ائتلاف در حد بسیار پایینی قرار دارد ولی باز به عنوان یکی از سناریوهای حکومت ائتلافی مطرح شده است.
سناریو شماره 2
ائتلاف حزب عدالت و توسعه (AKP) – حزب حرکت ملی ترکیه (MHP): روند تبلیغات انتخابات پارلمان ترکیه به نوعی در حال پیگیری است که به نظر می آید حزب عدالت و توسعه خود پذیرفته که دیگر نخواهد توانست به تنهایی حکومت تشکیل دهد. به همین دلیل دنبال بهترین گزینه برای تشکیل حکومت ائتلافی در ترکیه است. وقتی به این موضوع اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در خصوص مسئله کردها و روند مذاکرات صلح کرد – ترک را نیز اضافه کنیم تکه های پازل ائتلاف حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی ترکیه را تمام شده می بینیم. تغییر 180 درجه ای مواضع رئیس جمهور نزدیک به حزب عدالت و توسعه در مواجه با مسئله کردها در واقع تلاشی است برای به دست آوردن دل ملی گراهای ترکیه. از طرف دیگر نیز حزب حرکت ملی سال هاست از وضعیتی که دارد به ستوه آمده است و دیگر خواهان تبدیل شدن به حکومت در ترکیه است. شکست های پی در پی دولت باغچلی در عرصه های انتخاباتی – سیاسی ترکیه باعث شده است این حزب مواضع سابق خود در ترکیه را از دست بدهد. بنابراین به این ائتلاف گرم نگاه خواهد کرد و حزب عدالت و توسعه به خوبی می داند که متقاعد کردن حزب حرکت ملی ترکیه در راستای تغییر سیستم حکومتداری از پارلمانی به ریاست جمهوری بسیار راحت تر از دو حزب دیگر (حزب دموکراتیک خلق ها و حزب جمهوری خواه خلق ترکیه) خواهد بود. همچنین برخلاف سناریوی شماره 1، در این ائتلاف برخی زمینه های مشترک ایدئولوژیکی و اندیشه ای نیز وجود دارد که خواهد توانست این ائتلاف را محتمل تر از ائتلاف شماره 1 نشان بدهد. از جلمه خواستگاه های تاریخی – اسلامی مشترک در بین این دو حزب باعث خواهد شد تا طرفداران هر دو حزب در خصوص این ائتلاف متقاعد شوند.
سناریوی شماره 3
ائتلاف حزب عدالت و توسعه (AKP) – حزب دموکراتیک خلق ها (HDP): حزب دموکراتیک خلق ها در صورت کسب حدنصاب 10 درصد انتخابات خواهد توانست 55 الی 60 نماینده به مجلس ترکیه بفرستد؛ 60 نماینده ای که پتانسیل آن را دارد که هم رویاهای حزب عدالت و توسعه را نقش بر آب کند و هم کلیدی باشد برای خواسته های حزب عدالت و توسعه در پارلمان ترکیه. محتمل ترین و در عین حال منطقی ترین حکومت ائتلافی که امکان دارد به وجود آید – با توجه به تحولات چند سال اخیر ترکیه – ائتلاف حزب عدالت و توسعه – حزب دموکراتیک خلق ها است. حزب عدالت و توسعه در طول دوران حاکمیت 13 ساله خود همواره داعیه آن را داشته است که در جهت بهبود وضعیت کردهای ترکیه اقدامات فراوانی انجام داده و نماینده کردهای ترکیه بوده است. از سال 2005 روندی موسوم به روند مذاکرات صلح کرد – ترک آغاز شده است که با حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان نماینده جامعه کردهای ترکیه مذاکرات فراونی صورت گرفته است. اگرچه در طول این سال ها این روند با موانع جدی روبه رو شده است ولی حزب دموکراتیک خلق ها و حزب عدالت و توسعه همواره تاکید کرده اند که این روند را نیمه کاره رها نخواهند کرد. روندی که به گفته مسئولین هر دو حزب نه تنها برای ترکیه بلکه برای آینده خاورمیانه نیز حائز اهمیت فراونی است و به قول رجب طیب اردوغان «به خاطر این روند کودتاها را نیز به جان خریده اند» آیا این روند پتانسیل این را نخواهد داشت که در مجلس ترکیه این دو حزب را به سمت حکومت ائتلافی بکشاند؟. اظهاراتی که تا کنون از حزب دموکراتیک خلق ها در خصوص این ائتلاف صادر شده است همواره تاکید بر این موضوع داشته است که ما خود را برای ایفای نقش حزب اپوزیسیون آماده کرده ایم و به هیچ عنوان وارد ائتلاف با حزبی نخواهیم شد. ولی زمانی که آینده کردها در میان باشد و بازیگر میانه رو دیگری مانند "عبدالله اوجالان" رهبر دربند پ.ک.ک مطرح باشد این اظهارات تا چه اندازه خواهد توانست دوام داشته باشد؟ عبدالله اوجالان از آغاز روند مذاکرات همواره به عنوان یک بازیگر میانه رو حلقه واسط حزب دموکراتیک خلق ها و حکومت ترکیه بوده است. اظهارات وی تا کنون برای حزب دموکراتیک خلق ها حکم دستور را داشته است. تا جایی که ورود حزب دموکراتیک خلق ها به صورت حزبی به انتخابات پارلمان ترکیه نیز به خواسته وی انجام پذیرفت. حال که روند مذاکرات صلح کرد – ترک در روزهای بسیار حساس و شکننده ای قرار دارد و با در نظر گرفتن این که دو حزب دیگر (حزب حرکت ملی و حزب جمهوری خواه خلق ترکیه) در طول این سال ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم مخالفت خود با روند مذاکرات را اعلام کرده اند حزب دموکراتیک خلق ها در صورت راه یابی به پارلمان ترکیه این ریسک را خواهد پذیرفت که حزبی با پیشنه دشمنی با کردها وارد حکومت ائتلافی شده و روند مذاکراتی که در آستانه شکوفایی است را در نطفه خفه کند؟. علاوه بر این تغییر قانون اساسی ترکیه بیش از هر حزبی خواسته حزب دموکراتیک خلق ها و حزب عدالت و توسعه است. قانون اساسی که همواره به عنوان سند دشمنی با کردهای ترکیه معرفی شده است در آستانه تغییر بزرگی قرار گرفته است ائتلاف این دو حزب خواهد توانست این تغییر را به طوری که خواسته های هر دو حزب در آن اتخاذ شده باشد عملی سازد. تمام این گزاره ها این احتمال را به وجود می آورد که حزب دموکراتیک خلق ها برای آینده کردهای ترکیه مواضع کنونی خود را ترک کرده و وارد حکومت ائتلافی با حزب عدالت و توسعه شود.
سناریوی شماره 4
ائتلاف حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) – حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP) – حزب حرکت ملی ترکیه (MHP): ائتلافی عجیب، با یک دشمن مشترک. بهترین نامی که می توان به این سناریو داد شاید هیمن باشد. وجود دشمن مشترکی به نام حزب عدالت و توسعه خواهد توانست 3 احزاب اپوزیسیون متضاد، مخالف و متناقض از هم را زیر یک چتر متحد کند؟ آیا حزب جمهوری خواه خلق ترکیه خواهد توانست نقش واسطه در ائتلاف حزب دموکراتیک خلق ها و حزب حرکت ملی ترکیه را بازی کند؟ محافل سیاسی ترکیه با اظهارات کمال قلیچدار اوغلو، رئیس حزب جمهوری خواه خلق ترکیه نظر خود را به این ائتلاف معطوف کردند. اظهاراتی که جرقه ای بود بر یک بحث داغ سیاسی در این روزهای داغ انتخابات ترکیه. رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه در 17 آوریل 2015 در اظهاراتی خاطرنشان کرده بود «حزب دموکراتیک خلق ها باید در پارلمان ترکیه حضور داشته باشد. ما از حضور این حزب در مجلس ترکیه حمایت خواهیم کرد. ...حزب دموکراتیک خلق ها و حزب حرکت ملی ترکیه در پارلمان ترکیه می تواند یک آلترناتیو ائتلاف جدید باشند»(روزنامه حریت ترکیه، http://www.hurriyet.com.tr). در واقع ائتلاف حزب جمهوری خواه خلق ترکیه با حزب حرکت ملی ترکیه پدیده جدیدی نیست. این دو حزب در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بر سر اکمل الدین احسان اوغلو نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در مقابل حزب عدالت و توسعه و نامزدی رجب طیب اردوغان وارد ائتلاف شده بودند. ولی با توجه به آراء و ارقام موجود در انتخابات پارلمان ترکیه ائتلاف این دو حزب برای تشکیل حکومت ائتلافی کافی نخواهد بود و این ائتلاف پای دیگری را به میان می کشد که آن را سخت و سخت تر می کند. حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان نماینده جامعه کردهای ترکیه در مقابل حزب حرکت ملی ترکیه به عنوان نماینده ملی گراهای ترک ترکیه نقطه انفصال این ائتلاف خواهند بود. این ائتلاف تاچه اندازه خواهد توانست حکومتی قدرتمند در ترکیه به وجود آورد؟ آیا وجود دشمن مشترک در عرصه حکومت داری برای پیشبرد اهداف سه حزب متضاد با هم کافی خواهد بود؟ وجود دشمن مشترک اگرچه پتانسیل آن را دارد که این احزاب را زیر یک سقف جمع کند ولی در ادامه چگونه اندیشه های ضد و نقیض این احزاب خواهد توانست چرخ حکومت را بچرخاند؟ علامت سوال هایی که این ائتلاف را وارد مجهولات بسیاری خواهد کرد همان اندازه نیز احتمال آن را کاهش خواهد داد.
منابع:
1-روزنامه جمهوریت ترکیه، قابل دسترسی در تارنمای http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/258789/Koalisyonun_ayak_sesleri.html
2-روزنامه وحدت ترکیه، قابل دسترسی در تارنمای http://www.gazetevahdet.com/chpli-eski-vekilden-akp-chp-koalisyonu-iddiasi-17968h.htm
3-روزنامه حریت ترکیه، قابل دسترسی در تارنمای http://www.hurriyet.com.tr/gundem/28758097.asp).
۹۴/۰۳/۱۵
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.