مناسبات تهران- آنکارا بر پایه اقتصاد و امنیت
سه شنبه, ۱۸ فروردين ۱۳۹۴، ۰۵:۲۹ ب.ظ
سفر امروز سه شنبه هجدهم فروردین رییس جمهوری ترکیه به تهران می تواند فرصتی مناسب برای کاهش برخی اختلاف های سیاسی 2 طرف و گسترش مناسبات اقتصادی و امنیتی آنها باشد.
جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، 2 کشور تاریخی با پیشینه مشترک فرهنگی و 2 قدرت منطقه ای در خاورمیانه هستند. وجود زمینه همکاری های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و فقدان اختلاف های سرزمینی و مرزی در یک فضای کم تنش توانسته است میان 2 کشور ظرفیت های گسترده همکاری و همگرایی را ایجاد کند.
در این پیوند، «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه، امروز در راس هیاتی عالیرتبه به تهران سفر می کند. پیش از این، در خردادماه 1393 «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران، به ترکیه رفته بود.
طی سفر اردوغان، افزون بر امضای چندین سند همکاری در حوزه حمل و نقل، گمرک، بانکی، تجارت و سرمایه گذاری، دومین نشست شورای عالی راهبردی 2 کشور تشکیل خواهد شد. نخستین نشست این شورا طی سفر روحانی به آنکارا برگزار شده بود.
این، نخستین سفر اردوغان به تهران در مقام رییس جمهوری است. پیش از این وی به عنوان نخست وزیر ترکیه بارها از ایران دیدار کرده بود که آخرین آن به اسفندماه 1392 برمی گردد.
جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در نهادهایی مانند سازمان همکاری اقتصادی اکو و گروه 8 عضو هستند و در زمینه بحران های منطقه ای و مبارزه با تروریسم (دهشت افکنی) همکاری نزدیک دارند. بنابراین روابط ایران و ترکیه از حالت دوجانبه فراتر رفته است زیرا می تواند آثار منطقه ای گسترده ای داشته باشد.
یک اصل بنیادین و راهبردی در سیاست خارجی هر کشور برای تامین منافع ملی به طور پررنگ خودنمایی می کند که همانا کاهش زیان و افزایش سود از راه تعامل بر پایه احترام و اعتماد متقابل است.
چنین رویکردی این ضرورت را به اثبات می رساند که کشورها در روابط متقابل باید گرد محور منافع مشترک همکاری کرده و اختلاف ها را کاهش دهند. در نتیجه چنین روندی، کشورها می توانند با کاهش اختلاف ها و بیشینه سازی همکاری ها به زبان مشترک و موثری در مناسبات برسند.
فرصت ها و چالش های گسترده ای پیش روی تهران و آنکارا هست که در تاریخ گذشته، وضعیت کنونی، ضرورت های حاصل از موقعیت های ژئوپولیتیکی، ژئواکونومیکی و پیوندهای سیاست خارجی 2 کشور ریشه دارد. از این رو، 2 کشور می توانند با بکارگیری و اجرای یک دیپلماسی کارکردگرایانه و عملگرایانه و به دور از چالش های بنیادین، روندی رو به رشد را در روابط و مناسبات دوجانبه تجربه کنند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم در خرداد 1392 و پیگیری گفتمان اعتدال و راهبرد تعامل سازنده در سیاست خارجی، روابط ایران با کشورهای دیگر به ویژه همسایگان روندی مثبت و به دور از تنش پیدا کرد.
در این چارچوب، جمهوری اسلامی ایران و ترکیه تلاش کرده اند با مدیریت چالش های اندک، در یک فضای برد- برد به روابطی متوازن و متعادل برسند.
از دید بسیاری از تحلیلگران، روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه بر 2 پایه اقتصاد و امنیت قرار گرفته است که به نظر می رسد هر 2 طرف رویکردهای مشترکی در این عرصه ها داشته باشند.
در زمینه امنیت، درک جمهوری اسلامی ایران و ترکیه از نظم منطقه ای و بین المللی می تواند فضای همکاری های راهبردی در حوزه های امنیت مرزی و فرامرزی را افزایش دهد. تهران و آنکارا به عنوان 2 قدرت منطقه ای می توانند با عبور از چالش های امنیتی کنونی درباره چگونگی مبارزه به تروریسم و موضوع سوریه و عراق، ثبات متوازن را به منطقه بازگردانند.
در حوزه اقتصادی نیز جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در سال 2014 میلادی (1393 خورشیدی) از سقف تجارت 10 میلیارد دلاری عبور کردند. بیست و سوم اسفندماه «علیرضا بیگدلی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در آنکارا، به خبرگزاری فارس اعلام کرد همکاری های تجاری ثبت شده ایران و ترکیه در سال گذشته میلادی نزدیک 14 میلیارد دلار بود که سهم صادرات ایران 10 میلیارد دلار و سهم صادرات ترکیه چهار میلیارد دلار می شد. البته با احتساب درآمدهای حاصل از گردشگری، تحصیل، خرید ملک و هزینه های شرکت های ایرانی در ترکیه این آمار بالاتر می رود.
گرچه 2 کشور تلاش دارند در سال جاری به حجم تجارت 30 میلیارد دلاری برسند اما در این میان، هنوز موضوع هایی مانند اجرای قرارداد تجارت ترجیحی (کاهش تعرفه برخی کالاها)، همکاری در حوزه های انرژی و گردشگری و مسائل بانکی وجود دارد که باید در سطح مقام های بلندپایه بررسی شود.
در این چارچوب، سفر رجب طیب اردوغان به تهران به عنوان نخستین رییس جمهوری ترکیه که با رای مستقیم مردم انتخاب شده است، فرصتی برای رفع برخی از این مشکلات تجاری خواهد بود.
برای بهره گیری از ظرفیت های گسترده مناسبات تهران- آنکارا و رسیدن به اهداف امنیتی و اقتصادی ترسیم شده باید به موارد زیر توجه کرد:
- ایجاد افق های تازه همکاری های اقتصادی و تجاری
- شناسایی نیازهای متقابل و گسترش راه های ترانزیت و حمل و نقل
- بیشینه سازی همکاری ها در حوزه انرژی (با توجه به نیاز ترکیه به نفت و گاز ایران و نیاز ایران به راه ترکیه برای انتقال گاز به اروپا)
- گسترش سرمایه گذاری های دوجانبه و متوازن
- مدیریت چالش های سیاسی و رهنمون ساختن همکاری سیاسی به همکاری های اقتصادی
- گسترش همکاری های سیاسی- امنیتی برای تقویت صلح و ثبات و امنیت در منطقه و مبارزه با تروریسم و افراطی گری
- ایجاد فرصت برای تقویت همکاری های بخش خصوصی که در این چارچوب افزایش دیدارها در کمیسیون مشترک اقتصادی و اتاق های بازرگانی می تواند چاره ساز باشد.
باید توجه داشت جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در منطقه خاورمیانه جایگاه مهم و تعیین کننده ای دارند. این جایگاه به 2 طرف کمک می کند مناسبات خود را در فضایی کم تنش و باثبات دنبال کنند.
در این چارچوب، سفر رییس جمهوری ترکیه به تهران از ابعاد گوناگون سیاسی و اقتصادی مهم است و زمینه همکاری مشترک را برای روند رو به رشد همگرایی 2 کشور تقویت می کند.
آنچه ایران و ترکیه را ورای نزدیکی جغرافیایی و موضوع های گوناگون منطقه ای به یکدیگر نزدیک ساخته رویکرد و منافع مشترکی است که 2 کشور می توانند از راه دوستی، تفاهم و تعامل به دست آورند.
جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، 2 کشور تاریخی با پیشینه مشترک فرهنگی و 2 قدرت منطقه ای در خاورمیانه هستند. وجود زمینه همکاری های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و فقدان اختلاف های سرزمینی و مرزی در یک فضای کم تنش توانسته است میان 2 کشور ظرفیت های گسترده همکاری و همگرایی را ایجاد کند.
در این پیوند، «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه، امروز در راس هیاتی عالیرتبه به تهران سفر می کند. پیش از این، در خردادماه 1393 «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران، به ترکیه رفته بود.
طی سفر اردوغان، افزون بر امضای چندین سند همکاری در حوزه حمل و نقل، گمرک، بانکی، تجارت و سرمایه گذاری، دومین نشست شورای عالی راهبردی 2 کشور تشکیل خواهد شد. نخستین نشست این شورا طی سفر روحانی به آنکارا برگزار شده بود.
این، نخستین سفر اردوغان به تهران در مقام رییس جمهوری است. پیش از این وی به عنوان نخست وزیر ترکیه بارها از ایران دیدار کرده بود که آخرین آن به اسفندماه 1392 برمی گردد.
جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در نهادهایی مانند سازمان همکاری اقتصادی اکو و گروه 8 عضو هستند و در زمینه بحران های منطقه ای و مبارزه با تروریسم (دهشت افکنی) همکاری نزدیک دارند. بنابراین روابط ایران و ترکیه از حالت دوجانبه فراتر رفته است زیرا می تواند آثار منطقه ای گسترده ای داشته باشد.
یک اصل بنیادین و راهبردی در سیاست خارجی هر کشور برای تامین منافع ملی به طور پررنگ خودنمایی می کند که همانا کاهش زیان و افزایش سود از راه تعامل بر پایه احترام و اعتماد متقابل است.
چنین رویکردی این ضرورت را به اثبات می رساند که کشورها در روابط متقابل باید گرد محور منافع مشترک همکاری کرده و اختلاف ها را کاهش دهند. در نتیجه چنین روندی، کشورها می توانند با کاهش اختلاف ها و بیشینه سازی همکاری ها به زبان مشترک و موثری در مناسبات برسند.
فرصت ها و چالش های گسترده ای پیش روی تهران و آنکارا هست که در تاریخ گذشته، وضعیت کنونی، ضرورت های حاصل از موقعیت های ژئوپولیتیکی، ژئواکونومیکی و پیوندهای سیاست خارجی 2 کشور ریشه دارد. از این رو، 2 کشور می توانند با بکارگیری و اجرای یک دیپلماسی کارکردگرایانه و عملگرایانه و به دور از چالش های بنیادین، روندی رو به رشد را در روابط و مناسبات دوجانبه تجربه کنند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم در خرداد 1392 و پیگیری گفتمان اعتدال و راهبرد تعامل سازنده در سیاست خارجی، روابط ایران با کشورهای دیگر به ویژه همسایگان روندی مثبت و به دور از تنش پیدا کرد.
در این چارچوب، جمهوری اسلامی ایران و ترکیه تلاش کرده اند با مدیریت چالش های اندک، در یک فضای برد- برد به روابطی متوازن و متعادل برسند.
از دید بسیاری از تحلیلگران، روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه بر 2 پایه اقتصاد و امنیت قرار گرفته است که به نظر می رسد هر 2 طرف رویکردهای مشترکی در این عرصه ها داشته باشند.
در زمینه امنیت، درک جمهوری اسلامی ایران و ترکیه از نظم منطقه ای و بین المللی می تواند فضای همکاری های راهبردی در حوزه های امنیت مرزی و فرامرزی را افزایش دهد. تهران و آنکارا به عنوان 2 قدرت منطقه ای می توانند با عبور از چالش های امنیتی کنونی درباره چگونگی مبارزه به تروریسم و موضوع سوریه و عراق، ثبات متوازن را به منطقه بازگردانند.
در حوزه اقتصادی نیز جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در سال 2014 میلادی (1393 خورشیدی) از سقف تجارت 10 میلیارد دلاری عبور کردند. بیست و سوم اسفندماه «علیرضا بیگدلی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در آنکارا، به خبرگزاری فارس اعلام کرد همکاری های تجاری ثبت شده ایران و ترکیه در سال گذشته میلادی نزدیک 14 میلیارد دلار بود که سهم صادرات ایران 10 میلیارد دلار و سهم صادرات ترکیه چهار میلیارد دلار می شد. البته با احتساب درآمدهای حاصل از گردشگری، تحصیل، خرید ملک و هزینه های شرکت های ایرانی در ترکیه این آمار بالاتر می رود.
گرچه 2 کشور تلاش دارند در سال جاری به حجم تجارت 30 میلیارد دلاری برسند اما در این میان، هنوز موضوع هایی مانند اجرای قرارداد تجارت ترجیحی (کاهش تعرفه برخی کالاها)، همکاری در حوزه های انرژی و گردشگری و مسائل بانکی وجود دارد که باید در سطح مقام های بلندپایه بررسی شود.
در این چارچوب، سفر رجب طیب اردوغان به تهران به عنوان نخستین رییس جمهوری ترکیه که با رای مستقیم مردم انتخاب شده است، فرصتی برای رفع برخی از این مشکلات تجاری خواهد بود.
برای بهره گیری از ظرفیت های گسترده مناسبات تهران- آنکارا و رسیدن به اهداف امنیتی و اقتصادی ترسیم شده باید به موارد زیر توجه کرد:
- ایجاد افق های تازه همکاری های اقتصادی و تجاری
- شناسایی نیازهای متقابل و گسترش راه های ترانزیت و حمل و نقل
- بیشینه سازی همکاری ها در حوزه انرژی (با توجه به نیاز ترکیه به نفت و گاز ایران و نیاز ایران به راه ترکیه برای انتقال گاز به اروپا)
- گسترش سرمایه گذاری های دوجانبه و متوازن
- مدیریت چالش های سیاسی و رهنمون ساختن همکاری سیاسی به همکاری های اقتصادی
- گسترش همکاری های سیاسی- امنیتی برای تقویت صلح و ثبات و امنیت در منطقه و مبارزه با تروریسم و افراطی گری
- ایجاد فرصت برای تقویت همکاری های بخش خصوصی که در این چارچوب افزایش دیدارها در کمیسیون مشترک اقتصادی و اتاق های بازرگانی می تواند چاره ساز باشد.
باید توجه داشت جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در منطقه خاورمیانه جایگاه مهم و تعیین کننده ای دارند. این جایگاه به 2 طرف کمک می کند مناسبات خود را در فضایی کم تنش و باثبات دنبال کنند.
در این چارچوب، سفر رییس جمهوری ترکیه به تهران از ابعاد گوناگون سیاسی و اقتصادی مهم است و زمینه همکاری مشترک را برای روند رو به رشد همگرایی 2 کشور تقویت می کند.
آنچه ایران و ترکیه را ورای نزدیکی جغرافیایی و موضوع های گوناگون منطقه ای به یکدیگر نزدیک ساخته رویکرد و منافع مشترکی است که 2 کشور می توانند از راه دوستی، تفاهم و تعامل به دست آورند.
۹۴/۰۱/۱۸
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.