اردوغان ستیزی با چماق پوپولیسم!
يكشنبه, ۲۸ دی ۱۳۹۳، ۱۲:۰۰ ق.ظ
سایت خبری فرارو نوشت: :تعبیری عامیانه می گوید: «سیاست، پدر ندارد» اما ظاهرا، رسانه ها از سیاست بی پدرترند! در واقع، امواج رسانه ای سوار بر ژورنالیسم پوپولیستی، از چنان قدرتی برخورداست که هر نوع عقلانیتی را در هم می کوبد؛ جنجال هایی را که در چند روز گذشته در موضوع استقبال اردوغان از محمود عباس به راه افتاد باید مصداق تر و تازه چنین چیزی دانست.
به نظر می رسد «نقد» اصولی سیاست های دولت ترکیه و اردوغان، به پشتوانه نوعی ژورنالیسم پوپولستی، کم کم جای خود را به نوعی «اردوغان ستیزی» داده است! دوشنبه گذشته، در بخشی از استقبال اردوغان از محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، 16 سرباز که هرکدام نماد یکی از دولت های تاریخی ترکیه بودند، در کنار اردوغان صف کشیده بودند. این 16 سرباز نمادی از تاریخ و سیاست ترکیه در ادوار گذشته بودند؛ به گفته خبرگزاری آنادولو ترکیه، این سربازها نمادیاز امپراتوری هون ها در سده دوم قبل از میلاد تا حکومت های سلجوقیان و گورکانیان و در نهایت امپراتوری عثمانی بودند.
کسانی چون، کادری گورزل، خبرنگار شناخته شده ترکیه که از منتقدان و مخالفان سرسخت دولت اردوغان به شمار می آید، چنین مراسمی را «سیرک عثمانی در کاخ ریاست جمهوری» خواندند؛ پس از خبرنگاران داخلی ترکیه، برخی از دیگر روزنامه-نگاران، تحلیل گران و حتی سیاستمداران نیز، به تمسخر چنین مراسمی پرداختند! مراسمی که هدفش اشاره به هویت تاریخی و سیاسی ترکیه بود. مراسمی که نظیر آن را در بسیاری از مراسم ها و استقبال های سیاسی کشورهای دیگر نیز می تواند دید.
اینکه عملکرد اردوغان در برخی از برنامه ها و سیاست های داخلی ترکیه و همچنین برخی از کنش ها و عملکردهای او در رخدادهای منطقه ای و بین المللی باب طبع ما یا همسو با ما نیست، دلیل و بهانه قابل قبولی نیست که ما بر اساس آنچنین مراسمی و همچنین از صدر تا ذیل اقدامات اردوغان را به شیوه ای سوگیرانه و عوام فریبانه زیر سئوال ببریم تا جایی که حتی نوع اجرای یک مراسم معمولی در دیدار او با محمود عباس را به وسیله ای برای تخریب ناموجه، غیر منطقی و غیردیپلماتیک او تبدیل کنیم.
اینکه دولت ترکیه، در گذشته خود شکوه و جلالی تاریخی می بیند و احتمالا بر آن است که وضعیت و جایگاه سیاسی ترکیه، از نظر قدرت و تاثیرگذاری، در امتداد امپراتوری عثمانی یا سایر امپرتوری های سابق آن باشد، در ذات خود چیز بدی نیست. بخشی از این تمایل، کارکردهایی هویتی دارد؛ در واقع دولت ترکیه می کوشد تا از این طریق نوعی هویت ملی همراه با اعتماد به نفس بالا را در قلمرو داخلی خود ایجاد کند و چنین پیشینه و هویتی را برای جهانیان به نمایش بگذارد. بخشی از چنین رویکردی نیز، نوعی هدف گذاری سیاسی و توسعه ای است. اما در کمال ناباوری بسیاری از تحلیلگران با کاربرد برچسب های چون «تلاش دولت ترکیه برای احیای امپراتوری» یا اینکه «اردوغان سودای امپراتوری در سر دارد» و نظایر آن، و با نگاهی منفی و تخریبی، سیاست ها و برنامه های اردوغان را به شکلی غیر منطقی و پوپولیستی، تحلیل می کنند ـ تحلیلی که اساسا از ابتدا قرار است به تخریب چهره و عملکرد اردوغان، دولت او و حزب عدالت و توسعه منتهی شود!
هر کشوری تلاش می کند در فرآیند «هویت سازی» و حتی در انواع نمایش های هنری، سیاسی و فرهنگی چه در قلمرو داخلی و چه در ارتباط با سایر کشورها و فرهنگ ها، از ظرفیت ها و پشتوانه های تاریخی و فرهنگی خود استفاده کند؛ در واقع، هویت سازی و هویت بخشی فرهنگی و ملی، ناگزیز از ارجاع به تاریخ (گذشته و فرایندِ شدن) است از این رو است که دولت ـ ملت ها برای هویت-سازی می کوشند تا تصویری پرصلابت و افتخار آمیز از گذشته خود به نمایش بگذارند اما نمایشی ساده و معمولی در جریان استقبال اردوغان از محمود عباس، با واکنش منفی و گاه خصمانه برخی از روزنامه نگاران، تحلیل گران و سیاستمداران مواجه می-شود!
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در تجربه تاریخی دوران مدرن، رجعت برخی از حکومت ها و دولت ها به تاریخ و تلاش برای استفاده از با هدف هویت سازی، تجربه های تلخی را رقم زده است ـ برای نمونه می توان به تجربه ظهور فاشیسم در ایتالیا و آلمان یا برخی ملی گرایی های افراطی و ناکام دوران معاصر اشاره کرد.
واقعیت این است که، اردوغان پس از انتخاب به عنوان ریاست جمهوری ترکیه، کوشید تا هویت ملی ترکیه را با تاکید بر دو عنصر ترکی ـ اسلامی بازتعریف و تقویت کند و با اتخاذ و توسعه این رویکرد ناسیونالیستی ، اکنون ترکیه را به گذشته آن پیوند دهد؛ در حالی که تا یک دهه پیش، لائیک ها در ترکیه، که قدرت را در دست داشتند و ترکیه نوین را بر اساس آن بناکرده بودند به دلیل رویکرد ایدئولوژی غیر مذهبی، تحمل رویکردهای مذهبی و در نتیجه اقدامات و چهره های دینی ـ مذهبی را نداشتند اما اردوغان کوشید در نسخه با ترسیم و ارائه الگوی جدیدی از گونه ای کشورداری که مبتنی بر همزیستی لائیسیته و مذهب باشد و در راستای اهداف و آرمان های حزب عدالت و توسعه، بر سهم و نقش مذهب نیر تاکید کند؛ الگویی که با سابقه تاریخی و فرهنگی ترکیه هماهنگی بیشتری دارد و همچنین می تواند به استقرار رویه های دموکراتیک تر در ترکیه منجر شود؛ سیاست در ترکیه امروز، دموکراتیک تر از یک دهه پیش است و در عین حال فضای بیشتری برای دین فراهم کرده است؛ برخی از جنبش های اسلام خواه و اسلام گرا نیز مدل ترکیه را، به عنوان الگویی قابل تامل (یا مطلوب) پذیرفته اند اینکه سیاست های فعلی دولت ترکیه و حزب عدالت و توسعه، تا چه حد موفق و خوش فرجام خواهد بود و آینده ترکیه را به چه سمت و سویی هدایت خواهد کرد، موضوع و بحث دیگری است.
مسلما سیاست های اردوغان، در بعد داخلی و خارجی، قابل نقد است و می توان انتظار داشت که چنین نقدهایی اشاره به نقاط ضعف و سوء مدیریت های او داشته باشد اما با رویکردهایی شبیه به آنچه در جنجال استقبال او از محمود عباس اتفاق افتاد، نمی توان رسیدن به تحلیلی منطقی و منصفانه از سیاست ها و عملکرد شخص اردوغان و دولت او را انتظار داشت.
به یاد داشته باشیم که در یک دهه اخیر و با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، علیرغم همه ایراداتی که به دولتمردان ترکیه وارد است، شاخص های اقتصادی در ترکیه رشد چشمگیری را تجربه کرده، توسعه سیاسی، نیز وارد فضای جدیدی شده و این کشور به قدرتی منطقه ای و تاثیرگذار در معادلات قدرت تبدیل شده است. و توجه داشته باشیم که همراهی و همگامی ترکیه با سیاست های آمریکا، به ویژه در منطقه خاورمیانه، رابطه با اسرائیل و موضع گیری های دولت ترکیه در قبال مسائل و اقدامات این رژیم اشغالگر، موضع گیری دولت ترکیه و به طور مشخص اردوغان در مورد مسائل سوریه، عراق و داعش، هیچکدام از این ها اگر هم مطابق با نظریات یا خواست سیاسی ما نباشد، نباید باعث رفتارها و تحلیل های سوگیرانه و غرض ورزانه ـ و در عین حال دور از اخلاق ـ درباره اقدامات و عملکرد شخص اردوغان و دولت او شود! رویه ای که همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، ما را به تحلیل هایی ناردست و غیرواقعی از شرایط و اوضاع رهنمون می شود.
به نظر می رسد «نقد» اصولی سیاست های دولت ترکیه و اردوغان، به پشتوانه نوعی ژورنالیسم پوپولستی، کم کم جای خود را به نوعی «اردوغان ستیزی» داده است! دوشنبه گذشته، در بخشی از استقبال اردوغان از محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، 16 سرباز که هرکدام نماد یکی از دولت های تاریخی ترکیه بودند، در کنار اردوغان صف کشیده بودند. این 16 سرباز نمادی از تاریخ و سیاست ترکیه در ادوار گذشته بودند؛ به گفته خبرگزاری آنادولو ترکیه، این سربازها نمادیاز امپراتوری هون ها در سده دوم قبل از میلاد تا حکومت های سلجوقیان و گورکانیان و در نهایت امپراتوری عثمانی بودند.
کسانی چون، کادری گورزل، خبرنگار شناخته شده ترکیه که از منتقدان و مخالفان سرسخت دولت اردوغان به شمار می آید، چنین مراسمی را «سیرک عثمانی در کاخ ریاست جمهوری» خواندند؛ پس از خبرنگاران داخلی ترکیه، برخی از دیگر روزنامه-نگاران، تحلیل گران و حتی سیاستمداران نیز، به تمسخر چنین مراسمی پرداختند! مراسمی که هدفش اشاره به هویت تاریخی و سیاسی ترکیه بود. مراسمی که نظیر آن را در بسیاری از مراسم ها و استقبال های سیاسی کشورهای دیگر نیز می تواند دید.
اینکه عملکرد اردوغان در برخی از برنامه ها و سیاست های داخلی ترکیه و همچنین برخی از کنش ها و عملکردهای او در رخدادهای منطقه ای و بین المللی باب طبع ما یا همسو با ما نیست، دلیل و بهانه قابل قبولی نیست که ما بر اساس آنچنین مراسمی و همچنین از صدر تا ذیل اقدامات اردوغان را به شیوه ای سوگیرانه و عوام فریبانه زیر سئوال ببریم تا جایی که حتی نوع اجرای یک مراسم معمولی در دیدار او با محمود عباس را به وسیله ای برای تخریب ناموجه، غیر منطقی و غیردیپلماتیک او تبدیل کنیم.
اینکه دولت ترکیه، در گذشته خود شکوه و جلالی تاریخی می بیند و احتمالا بر آن است که وضعیت و جایگاه سیاسی ترکیه، از نظر قدرت و تاثیرگذاری، در امتداد امپراتوری عثمانی یا سایر امپرتوری های سابق آن باشد، در ذات خود چیز بدی نیست. بخشی از این تمایل، کارکردهایی هویتی دارد؛ در واقع دولت ترکیه می کوشد تا از این طریق نوعی هویت ملی همراه با اعتماد به نفس بالا را در قلمرو داخلی خود ایجاد کند و چنین پیشینه و هویتی را برای جهانیان به نمایش بگذارد. بخشی از چنین رویکردی نیز، نوعی هدف گذاری سیاسی و توسعه ای است. اما در کمال ناباوری بسیاری از تحلیلگران با کاربرد برچسب های چون «تلاش دولت ترکیه برای احیای امپراتوری» یا اینکه «اردوغان سودای امپراتوری در سر دارد» و نظایر آن، و با نگاهی منفی و تخریبی، سیاست ها و برنامه های اردوغان را به شکلی غیر منطقی و پوپولیستی، تحلیل می کنند ـ تحلیلی که اساسا از ابتدا قرار است به تخریب چهره و عملکرد اردوغان، دولت او و حزب عدالت و توسعه منتهی شود!
هر کشوری تلاش می کند در فرآیند «هویت سازی» و حتی در انواع نمایش های هنری، سیاسی و فرهنگی چه در قلمرو داخلی و چه در ارتباط با سایر کشورها و فرهنگ ها، از ظرفیت ها و پشتوانه های تاریخی و فرهنگی خود استفاده کند؛ در واقع، هویت سازی و هویت بخشی فرهنگی و ملی، ناگزیز از ارجاع به تاریخ (گذشته و فرایندِ شدن) است از این رو است که دولت ـ ملت ها برای هویت-سازی می کوشند تا تصویری پرصلابت و افتخار آمیز از گذشته خود به نمایش بگذارند اما نمایشی ساده و معمولی در جریان استقبال اردوغان از محمود عباس، با واکنش منفی و گاه خصمانه برخی از روزنامه نگاران، تحلیل گران و سیاستمداران مواجه می-شود!
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در تجربه تاریخی دوران مدرن، رجعت برخی از حکومت ها و دولت ها به تاریخ و تلاش برای استفاده از با هدف هویت سازی، تجربه های تلخی را رقم زده است ـ برای نمونه می توان به تجربه ظهور فاشیسم در ایتالیا و آلمان یا برخی ملی گرایی های افراطی و ناکام دوران معاصر اشاره کرد.
واقعیت این است که، اردوغان پس از انتخاب به عنوان ریاست جمهوری ترکیه، کوشید تا هویت ملی ترکیه را با تاکید بر دو عنصر ترکی ـ اسلامی بازتعریف و تقویت کند و با اتخاذ و توسعه این رویکرد ناسیونالیستی ، اکنون ترکیه را به گذشته آن پیوند دهد؛ در حالی که تا یک دهه پیش، لائیک ها در ترکیه، که قدرت را در دست داشتند و ترکیه نوین را بر اساس آن بناکرده بودند به دلیل رویکرد ایدئولوژی غیر مذهبی، تحمل رویکردهای مذهبی و در نتیجه اقدامات و چهره های دینی ـ مذهبی را نداشتند اما اردوغان کوشید در نسخه با ترسیم و ارائه الگوی جدیدی از گونه ای کشورداری که مبتنی بر همزیستی لائیسیته و مذهب باشد و در راستای اهداف و آرمان های حزب عدالت و توسعه، بر سهم و نقش مذهب نیر تاکید کند؛ الگویی که با سابقه تاریخی و فرهنگی ترکیه هماهنگی بیشتری دارد و همچنین می تواند به استقرار رویه های دموکراتیک تر در ترکیه منجر شود؛ سیاست در ترکیه امروز، دموکراتیک تر از یک دهه پیش است و در عین حال فضای بیشتری برای دین فراهم کرده است؛ برخی از جنبش های اسلام خواه و اسلام گرا نیز مدل ترکیه را، به عنوان الگویی قابل تامل (یا مطلوب) پذیرفته اند اینکه سیاست های فعلی دولت ترکیه و حزب عدالت و توسعه، تا چه حد موفق و خوش فرجام خواهد بود و آینده ترکیه را به چه سمت و سویی هدایت خواهد کرد، موضوع و بحث دیگری است.
مسلما سیاست های اردوغان، در بعد داخلی و خارجی، قابل نقد است و می توان انتظار داشت که چنین نقدهایی اشاره به نقاط ضعف و سوء مدیریت های او داشته باشد اما با رویکردهایی شبیه به آنچه در جنجال استقبال او از محمود عباس اتفاق افتاد، نمی توان رسیدن به تحلیلی منطقی و منصفانه از سیاست ها و عملکرد شخص اردوغان و دولت او را انتظار داشت.
به یاد داشته باشیم که در یک دهه اخیر و با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، علیرغم همه ایراداتی که به دولتمردان ترکیه وارد است، شاخص های اقتصادی در ترکیه رشد چشمگیری را تجربه کرده، توسعه سیاسی، نیز وارد فضای جدیدی شده و این کشور به قدرتی منطقه ای و تاثیرگذار در معادلات قدرت تبدیل شده است. و توجه داشته باشیم که همراهی و همگامی ترکیه با سیاست های آمریکا، به ویژه در منطقه خاورمیانه، رابطه با اسرائیل و موضع گیری های دولت ترکیه در قبال مسائل و اقدامات این رژیم اشغالگر، موضع گیری دولت ترکیه و به طور مشخص اردوغان در مورد مسائل سوریه، عراق و داعش، هیچکدام از این ها اگر هم مطابق با نظریات یا خواست سیاسی ما نباشد، نباید باعث رفتارها و تحلیل های سوگیرانه و غرض ورزانه ـ و در عین حال دور از اخلاق ـ درباره اقدامات و عملکرد شخص اردوغان و دولت او شود! رویه ای که همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، ما را به تحلیل هایی ناردست و غیرواقعی از شرایط و اوضاع رهنمون می شود.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.