فاز متفاوت احیای امپراتوری عثمانی
يكشنبه, ۹ شهریور ۱۳۹۳، ۰۱:۰۰ ب.ظ
ترکیه آنلاین: اردوغان در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری ترکیه، سوگند یاد کرد و متعهد شد که به اصول قانون اساسی و حاکمیت قانون و دموکراسی پایبند باشد و اصلاحات کمال آتاترک و اصول جمهوری سکولار را اجرا کند.
ترکیه در آخرین روز هفته گذشته، پنجشنبه شاهد تحولی تاریخی در آنکارا بود؛ ترکیه سیستم حکومتی خود را تحت هدایت رجب طیب اردوغان از پارلمانی به دولتی تغییر داد. با تعیین دو پست حکومتی، جابه‌جایی قدرت در سطوح بالای حزب حاکم عدالت و توسعه پیش از انتخابات پارلمانی سال 2015 تکمیل شد.
اردوغان سه هفته پیشتر(10 اوت / 19 مرداد) در نخستین انتخاب مستقیم یک رئیس دولت به ریاست‌جمهوری ترکیه، پس از هم‌حزبی خود عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه شد. عبدالله گل از سال 2007 در این سمت بود.اردوغان می‌بایست برای رسیدن به ریاست‌جمهوری از سمت‌های نخست‌وزیری و رهبری حزب عدالت و توسعه کنار می‌کشید. او اکنون به‌عنوان دوازدهمین رئیس‌جمهور تاریخ مدرن ترکیه شناخته می‌شود و قصد دارد با نفوذ بیشتری در این سمت فعالیت کند.اردوغان،در مدت نخست‌وزیری خود در ترکیه اقتصاد این کشور را شکوفا کرد و این کلید موفقیت سیاسی او بود. به گزارش خبرنگار اعزامی‌روزنامه مردم‌سالاری، رجب طیب اردوغان به‌شکل رسمی‌رئیس‌جمهور ترکیه شد. او احمد داوداوغلو را به‌عنوان رئیس دولت معرفی کرد.
مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری، روز پنجشنبه 28 اوت / ششم شهریور در آنکارا و در پارلمان ترکیه برگزار شد.نمایندگان حزب جمهوریخواه خلق (CHP) که بزرگ‌ترین حزب مخالف دولت است، پیش‌از ادای سوگند اردوغان، به نشانه اعتراض سالن را ترک کردند. به نظر آنها، اردوغان می‌بایست پست خود به‌عنوان نخست‌وزیر را بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری تحویل می‌داد و نه دو هفته دیرتر. نمایندگان حزب راستگرای حرکت ملی نیز به‌هنگام ادای سوگند اردوغان دست نزدند. درهمین حال، پلیس ترکیه در استانبول برای پراکنده کردن تظاهرکنندگان مخالف رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور از گاز اشک آور و خودروهای آب پاش استفاده کرد. اردوغان در جریان مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری در پارلمان گفت: «من به ناموس و شرف خود قسم می‌خورم به عنوان رئیس‌جمهور ترکیه، از موجودیت و استقلال دولت، از تمامیت ارضی کشور و یکپارچگی و وحدت ملت، از حاکمیت بدون قید شرط ملت بر سرنوشت خود، از قانون اساسی و دموکراسی دفاع کنم و قسم می‌خورم به اصول آتاتورک و جمهوری لائیک پایبند باقی بمانم. همچنین قسم می‌خورم از اصول رفاه ملت و عدالت برای همه و برخورداری همه از حقوق بشر و آزادیهای اساسی فاصله نگیرم. دفاع از منزلت و عزت جمهوری ترکیه و ارتقای آن و مسئولیتی که به دوش گرفته ام، با بی طرفی و با تمام توان به انجام خواهم رساند.»
تئورسین حکومت عثمانی
اردوغان بلافاصله پس از مراسم تحلیف در پارلمان، احمد داوداوغلو، وزیر امور خارجه پیشین را به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی کرد تا دولت جدید را تشکیل دهد. داوداوغلو روز چهارشنبه هفته گذشته با اکثریت آرای نمایندگان حزب عدالت و توسعه به رهبری این حزب برگزیده شد. احمد داوداوغلو توانست یکهزار و 382 رأی از یکهزار و 388 رأی نمایندگان حزب عدالت و توسعه را به‌دست آورد. شش رأی باقی‌مانده نیز معتبر نبودند. داوداوغلو از پنجشنبه گذشته به‌عنوان تنها کاندیدا برای رهبری حزب معرفی شده بود.داوداوغلو تا روز جمعه باید کابینه خود را معرفی کند.
داوود اوغلو 55 ساله چهره‌ای دانشگاهی و نظریه‌پرداز در ترکیه است. او چهار سال پیش با شعار رابطه‌ای بدون مشکل با همسایگان سکان وزارت امور خارجه ترکیه را به دست گرفت.اما تعدادی از کارشناسان ترکیه بر این باورند که او یکی از ناموفق‌ترین وزرای امور خارجه آن کشور است. چرا که امروز همسایه‌ای نیست که با ترکیه اختلاف نداشته باشد. همچنین سیاست ترکیه در قبال حمایت از گروه‌های اسلامی‌مخالف دولت بشار اسد و اخوان‌المسلمین در مصر با بن بست روبرو شده است. قدری گورسل، از تحلیلگران روزنامه ملیت ترکیه، می‌گوید داعش بدون کمک ترکیه نمی‌توانست به قدرتی این چنینی مبدل شود. بسیاری او را معمار عثمانی نوین می‌خوانند که می‌خواهد از طریق نفوذ اقتصادی و سیاسی قدرت ترکیه را در منطقه افزایش دهد. ایدئولوژی آقای داووداوغلو به آقای اردوغان بسیار نزدیک است. از طرف دیگر آقای اردوغان نخست وزیری می‌خواهد که هماهنگ و همچنین فرمانبردار باشد. به نظر می‌رسد آقای داوود اوغلو این شرایط را داشته باشد.
از طرف دیگر داوود اوغلو از طرفداران مذکرات صلح بین دولت و کردها است. به نظر می‌رسد نخست وزیر جدید در روند مذاکرات صلح همگام با آقای اردوغان حرکت کند.
مراسم پرشکوه کاخ ریاست‌جمهوری
اردوغان پس از تحلیف پارلمان ترکیه به مقبره آتاتورک بنیانگذار جمهوری ترکیه در منطقه آنات کبیر آنکارا رفت و نسبت به آتاتورک ادای احترام کرد.وی درنهایت عصر پنج شنبه راهی «کاخ چانکایا» شد تا کار خود را به عنوان رئیس‌جمهور جدید ترکیه در مراسمی‌رسمی‌در جمع سران کشورها، وزیران خارجه و فرستادگان سایر کشورها انجام داد. ابتدا،عبدالله گل و همسرش طی مراسم نظامی، از کاخ ریاست‌جمهوری خداحافظی کردند. سپس آنها همراه اردوغان و همسرش راهی سالن‌پذیرایی بزرگ کاخ چانکایا شدند. رئیس‌جمهوری سابق ترکیه در مراسم تحویل قدرت گفت: «واگذاری مقام ریاست‌جمهوری به رجب طیب اردوغان مایه افتخار یک افتخار است،ما رفاقتی
40 ساله داریم.» عبدالله گل گفت: «من تمام تلاشم را برای پیشرفت و توسعه کشورم انجام دادم و در این راه با اردوغان همراه و همسو بودم.»
گل افزود: «مطمئن هستم که به رهبری جناب آقای رئیس‌جمهور، ترکیه‌ای قوی و با ثبات برای ایجاد ثبات و آرامش در جهان و منطقه مان، نقش بسزایی بر عهده خواهد داشت. برای ایجاد یک ترکیه قوی‌تر، معتبرتر و مرفحتر، هم برای منافع خودمان و هم برای منافع و ثبات در منطقه، نیاز بسیاری میباشد.» اردوغان پس از تمجید از تلاش‌های رئیس‌جمهوری ترکیه گفت: «دوره ای جدید برای عصر طلایی ترکیه آغاز شده است.»
وی ابراز داشت در دوره جدید، روند حل مسئله تروریسم و طرحهای موجود در بخش اتحادیه اروپا، بدون کاسته شدن از سرعتشان، ادامه خواهد یافت. رجب طیب اردوغان گفت: «علت اینکه ما از مسئله فلسطین حمایت می‌کنیم تصاویر هولناک انسانی است که مشاهده می‌کنیم.» وی تاکید کرد: «ما از مظلومان جهان در مقابل ستمگران به خصوص در فلسطین، سوریه، افغانستان و سومالی حمایت خواهیم کرد.» اردوغان اظهار داشت «سیاست خارجی وی بر حمایت از صلح و آزادی در خاورمیانه استوار است. ما چشم طمع به خاک هیچ کشوری ندوخته‌ایم و در امور همسایگان به ویژه کشورهای خاورمیانه دخالت نخواهد کرد بلکه تلاش خود را در برقراری صلح در تمام جهان به کار خواهد گرفت.» اردوغان ضمن تاکید بر اینکه با انتخاب از سوی مردم، پیروزی اراده ملی نیز به جهان اعلام گردیده است، گفت: « مسوولیت من پس از پیروزی سنگین شده است و من برای برآورده کردن خواسته‌های مردم بار این مسئولیت را بر دوش خواهم کشید.از امروز، بدون اتلاف وقت با بحثهای گذشته، بدون دادن اجازه به قطبی شدن، به اهداف سال 2023 متمرکز خواهد شد.» اردوغان همچنین ضمن جلب توجه به اینکه رئیس‌جمهور منتخب و حکومت منتخب دست در دست هم، سعی در رشد دادن اقتصاد خواهند داشت، ابراز داشت که راهپیمایی دموکراتیک بدون کاستن سرعت، با اتحاد 77 میلیون و یکپارچگی قوی، تاسیس خواهد شد.اردوغان پس از پایان سخنرانی اش، به عبدالله گل، نشان ریاست‌جمهوری و مدال افتخار دولت اهدا کرد. اگرچه غیبت روسای جمهور و مقامات عالی رتبه غربی محسوس بود اما در مجموع با حضور روسای جمهوری 15 کشور،6 رییس مجلس، 12 نخست‌وزیر، 3 معاون رییس‌جمهور، 7 معاون نخست وزیر،40وزیر از کشورهایی همچون جمهوری ترک قبرس شمالی، البانی، بنین، بوسنی هرزه گوین، بلغارستان، اتیوپی، قطر، قزاقستان، کوزوو، مقدونیه، مولداوی، سومالی، توگو، ترکمنستان و اوکراین در این مراسم حضور داشتند. از جمهوری اسلامی‌نیز، دکترمحمدجوادظریف به عنوان عالی‌ترین دیپلمات ایرانی در این مراسم حاضر شد. وزیرامورخارجه ایران به هنگام ورود به پاویون فرودگاه «اَسَن‌بوغا آنکارا» با وزیر خارجه ترکمنستان روبه‌رو شد و بدون برنامه ریزی قبلی با وی گپ و گفت مفصلی انجام داد. در انتهای روز مراسم،زمانی که هیات ایرانی قصد ترک آنکارا به سمت مسکو را داشت با مراسم بدرقه عبدالله گل که تازه کلید کاخ ریاست‌جمهوری را تحویل اردوغان داده بود،همزمان شد. در حالی که صدها نفر در محیط فرودگاه آنکارا با پرچم‌های سرخ رنگ ترکیه برای رئیس‌جمهوری سابق ترکیه بدرقه می‌کردند، وزیرامورخارجه جمهوری اسلامی‌با چندوزیر دولت ترکیه و ازجمله عبدالله گلل گفتگویی متفاوت و صمیمی‌داشت.
رمز موفقیت اردوغان
گویی همین دیروز بود که حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان در سال 2002 و در زمانی به قدرت رسید که ترکیه درگیر یک بحران مالی جدی، تورم بالا و سقوط بازارهای مالی بود. این نخست وزیر اسلام‌گرای محافظه کار که روز پنجشنبه به عنوان رئیس‌جمهور ترکیه سوگند یاد کرد، اکنون با گذشت 12 سال به خود می‌بالد که این کشور در ردیف بیست اقتصاد برتر جهان قرار دارد. البته وضعیت ناخوشایند اقتصاد جهانی و موج تروریسم در خاورمیانه همراه آوارگان سوری که در غرب این کشور پناه گرفته اند ممکن است در بلند مدت موجب رکود اقتصادی شود. رشد اقتصادی ترکیه هرسال به طور متوسط 5 درصد افزایش یافته، خدمات دولتی و زیرساخت‌ها تقویت شده و در‌آمد متوسط سرانه در این کشور به شدت افزایش یافته است و این شرایط به سلطه سیاسی حزب عدالت و توسعه در کشور کمک کرده است. اما امروز پای «معجزه اقتصاد» ترکیه می‌لنگد. نرخ رشد اقتصادی این کشور پس از آمار خوب سال‌های 2010 و 2011 در سال 2013 نصف شد و به 4 درصد رسید. کسری بودجه به شدت افزایش یافته و به 8 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است.نرخ تورم به حدود 10 درصد رسیده و میزان سپرده‌ها به شدت کاهش یافته است. افزون بر این به نظر می‌رسد، به رغم پیروزی چشم‌گیر اردوغان، بازارها نگران ادامه آشفتگی‌های سیاسی در ترکیه و افزایش جدال‌های سیاسی هستند.به گفته موسسه مودیز، چشم انداز سیاسی ترکیه هنوز به ثبات نرسیده است. موسسه فیچ از این هم جلوتر رفته و گفته است با آن که ترکیه «مقاومت چشمگیری» در برابر آشفتگی‌های اقتصادی اخیر نشان داده است اما هنوز خطرسیاسی، اعتبار اقتصادی این کشور تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. این هشدارها، آنکارا را به شدت خشمگین کرد تا آنجا که نیهات زیبکچی، وزیر اقتصاد ترکیه گفت: «ما نمی‌توانیم یک موسسه را هدف خود قرار دهیم که نگران خطر سیاسی در کشوری است که به تازگی دموکراتیک ترین و مهمترین انتخابات تاریخ خود را برگزار کرده است.» اما بازارها هنوز تحت تاثیر رسوایی فساد مالی ویرانگری هستند که زمستان گذشته دولت ترکیه را درگیر کرد. این بازارها به ویژه تحت تاثیر زورآزمایی بسیار سیاسی که از آن زمان در باره نرخ سود به وجود آمده است. بانک مرکزی ترکیه که نهادی مستقل است، اواخر ژانویه، اعلام کرد نرخ بهره خود را برای حمایت از ارزش پول ملی افزایش می‌دهد. اما اردوغان با این افزایش مخالفت کرد و گفت افزایش نرخ بهره مانع رشد اقتصادی می‌شود . ورای تمام تهدیدهایی که انتظار دولت اردوغان را می‌کشند،نخست وزیرسابق یک سیاستمدار عادی نیست؛وی در کارنامه خود نشان داده است که قابلیت‌های خارق العاده ای دارد و هر لحظه می‌تواند از یک تهدید برای خود یک فرصت خلق کند. امسال ترکیه دو انتخابات و سال آینده هم یک انتخابات خواهد داشت و تلاش‌های دولت بر برنامه‌های کوتاه مدت متمرکز است. به گفته وی اگر ثبات به کشور بازگررد و پس از انتخابات پارلمانی سال 2015 اصلاحات ادامه یابد، اهداف بلند پروازانه رشد اقتصادی محقق می‌شود وگرنه رشد اقتصادی کاهش خواهد یافت. پنج سال دوره ریاست‌جمهوری اردوغان می‌تواند یک بار تمدید شود. با توجه به پشتوانه اکثریت آرای وی در موقعیت کنونی، او این بخت را دارد که تا سال 2024 در این سمت باقی بماند. یروهای مسلح ترکیه و دیوان‌سالاری تحت نفوذ آن، همه تلاش‌های گذشته در این مسیر را خنثی کردند. ارتش ترکیه از دهه 1960 تاکنون با چهار کودتای نظامی‌قدرت خود را به رخ کشیده است. اما اردوغان در دوران نخست وزیری خود با موفقیت توانسته است نفوذ نیروهای مسلح بر سیاست کشور را از بین ببرد. نیرومندترین دستگاه امنیتی کشور یعنی سازمان اطلاعات و امنیت ملی که ریاست آن برعهده یکی از مشاوران سابق آقای اردوغان است اکنون زیر کنترل کامل اوست. از دوران زمامداری مصطفی کمال آتاتورک به این سو آقای اردوغان با نفوذترین و قدرتمندترین رهبر ترکیه قلمداد می‌شود. آقای اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور عهده‌‌دار مقامی‌خواهد شد که در فاصله سال‌های 1923 تا 1938 در دست آتاتورک بود.
اردوغان سه هفته پیشتر(10 اوت / 19 مرداد) در نخستین انتخاب مستقیم یک رئیس دولت به ریاست‌جمهوری ترکیه، پس از هم‌حزبی خود عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه شد. عبدالله گل از سال 2007 در این سمت بود.اردوغان می‌بایست برای رسیدن به ریاست‌جمهوری از سمت‌های نخست‌وزیری و رهبری حزب عدالت و توسعه کنار می‌کشید. او اکنون به‌عنوان دوازدهمین رئیس‌جمهور تاریخ مدرن ترکیه شناخته می‌شود و قصد دارد با نفوذ بیشتری در این سمت فعالیت کند.اردوغان،در مدت نخست‌وزیری خود در ترکیه اقتصاد این کشور را شکوفا کرد و این کلید موفقیت سیاسی او بود. به گزارش خبرنگار اعزامی‌روزنامه مردم‌سالاری، رجب طیب اردوغان به‌شکل رسمی‌رئیس‌جمهور ترکیه شد. او احمد داوداوغلو را به‌عنوان رئیس دولت معرفی کرد.
مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری، روز پنجشنبه 28 اوت / ششم شهریور در آنکارا و در پارلمان ترکیه برگزار شد.نمایندگان حزب جمهوریخواه خلق (CHP) که بزرگ‌ترین حزب مخالف دولت است، پیش‌از ادای سوگند اردوغان، به نشانه اعتراض سالن را ترک کردند. به نظر آنها، اردوغان می‌بایست پست خود به‌عنوان نخست‌وزیر را بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری تحویل می‌داد و نه دو هفته دیرتر. نمایندگان حزب راستگرای حرکت ملی نیز به‌هنگام ادای سوگند اردوغان دست نزدند. درهمین حال، پلیس ترکیه در استانبول برای پراکنده کردن تظاهرکنندگان مخالف رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور از گاز اشک آور و خودروهای آب پاش استفاده کرد. اردوغان در جریان مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری در پارلمان گفت: «من به ناموس و شرف خود قسم می‌خورم به عنوان رئیس‌جمهور ترکیه، از موجودیت و استقلال دولت، از تمامیت ارضی کشور و یکپارچگی و وحدت ملت، از حاکمیت بدون قید شرط ملت بر سرنوشت خود، از قانون اساسی و دموکراسی دفاع کنم و قسم می‌خورم به اصول آتاتورک و جمهوری لائیک پایبند باقی بمانم. همچنین قسم می‌خورم از اصول رفاه ملت و عدالت برای همه و برخورداری همه از حقوق بشر و آزادیهای اساسی فاصله نگیرم. دفاع از منزلت و عزت جمهوری ترکیه و ارتقای آن و مسئولیتی که به دوش گرفته ام، با بی طرفی و با تمام توان به انجام خواهم رساند.»
تئورسین حکومت عثمانی
اردوغان بلافاصله پس از مراسم تحلیف در پارلمان، احمد داوداوغلو، وزیر امور خارجه پیشین را به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی کرد تا دولت جدید را تشکیل دهد. داوداوغلو روز چهارشنبه هفته گذشته با اکثریت آرای نمایندگان حزب عدالت و توسعه به رهبری این حزب برگزیده شد. احمد داوداوغلو توانست یکهزار و 382 رأی از یکهزار و 388 رأی نمایندگان حزب عدالت و توسعه را به‌دست آورد. شش رأی باقی‌مانده نیز معتبر نبودند. داوداوغلو از پنجشنبه گذشته به‌عنوان تنها کاندیدا برای رهبری حزب معرفی شده بود.داوداوغلو تا روز جمعه باید کابینه خود را معرفی کند.
داوود اوغلو 55 ساله چهره‌ای دانشگاهی و نظریه‌پرداز در ترکیه است. او چهار سال پیش با شعار رابطه‌ای بدون مشکل با همسایگان سکان وزارت امور خارجه ترکیه را به دست گرفت.اما تعدادی از کارشناسان ترکیه بر این باورند که او یکی از ناموفق‌ترین وزرای امور خارجه آن کشور است. چرا که امروز همسایه‌ای نیست که با ترکیه اختلاف نداشته باشد. همچنین سیاست ترکیه در قبال حمایت از گروه‌های اسلامی‌مخالف دولت بشار اسد و اخوان‌المسلمین در مصر با بن بست روبرو شده است. قدری گورسل، از تحلیلگران روزنامه ملیت ترکیه، می‌گوید داعش بدون کمک ترکیه نمی‌توانست به قدرتی این چنینی مبدل شود. بسیاری او را معمار عثمانی نوین می‌خوانند که می‌خواهد از طریق نفوذ اقتصادی و سیاسی قدرت ترکیه را در منطقه افزایش دهد. ایدئولوژی آقای داووداوغلو به آقای اردوغان بسیار نزدیک است. از طرف دیگر آقای اردوغان نخست وزیری می‌خواهد که هماهنگ و همچنین فرمانبردار باشد. به نظر می‌رسد آقای داوود اوغلو این شرایط را داشته باشد.
از طرف دیگر داوود اوغلو از طرفداران مذکرات صلح بین دولت و کردها است. به نظر می‌رسد نخست وزیر جدید در روند مذاکرات صلح همگام با آقای اردوغان حرکت کند.
مراسم پرشکوه کاخ ریاست‌جمهوری
اردوغان پس از تحلیف پارلمان ترکیه به مقبره آتاتورک بنیانگذار جمهوری ترکیه در منطقه آنات کبیر آنکارا رفت و نسبت به آتاتورک ادای احترام کرد.وی درنهایت عصر پنج شنبه راهی «کاخ چانکایا» شد تا کار خود را به عنوان رئیس‌جمهور جدید ترکیه در مراسمی‌رسمی‌در جمع سران کشورها، وزیران خارجه و فرستادگان سایر کشورها انجام داد. ابتدا،عبدالله گل و همسرش طی مراسم نظامی، از کاخ ریاست‌جمهوری خداحافظی کردند. سپس آنها همراه اردوغان و همسرش راهی سالن‌پذیرایی بزرگ کاخ چانکایا شدند. رئیس‌جمهوری سابق ترکیه در مراسم تحویل قدرت گفت: «واگذاری مقام ریاست‌جمهوری به رجب طیب اردوغان مایه افتخار یک افتخار است،ما رفاقتی
40 ساله داریم.» عبدالله گل گفت: «من تمام تلاشم را برای پیشرفت و توسعه کشورم انجام دادم و در این راه با اردوغان همراه و همسو بودم.»
گل افزود: «مطمئن هستم که به رهبری جناب آقای رئیس‌جمهور، ترکیه‌ای قوی و با ثبات برای ایجاد ثبات و آرامش در جهان و منطقه مان، نقش بسزایی بر عهده خواهد داشت. برای ایجاد یک ترکیه قوی‌تر، معتبرتر و مرفحتر، هم برای منافع خودمان و هم برای منافع و ثبات در منطقه، نیاز بسیاری میباشد.» اردوغان پس از تمجید از تلاش‌های رئیس‌جمهوری ترکیه گفت: «دوره ای جدید برای عصر طلایی ترکیه آغاز شده است.»
وی ابراز داشت در دوره جدید، روند حل مسئله تروریسم و طرحهای موجود در بخش اتحادیه اروپا، بدون کاسته شدن از سرعتشان، ادامه خواهد یافت. رجب طیب اردوغان گفت: «علت اینکه ما از مسئله فلسطین حمایت می‌کنیم تصاویر هولناک انسانی است که مشاهده می‌کنیم.» وی تاکید کرد: «ما از مظلومان جهان در مقابل ستمگران به خصوص در فلسطین، سوریه، افغانستان و سومالی حمایت خواهیم کرد.» اردوغان اظهار داشت «سیاست خارجی وی بر حمایت از صلح و آزادی در خاورمیانه استوار است. ما چشم طمع به خاک هیچ کشوری ندوخته‌ایم و در امور همسایگان به ویژه کشورهای خاورمیانه دخالت نخواهد کرد بلکه تلاش خود را در برقراری صلح در تمام جهان به کار خواهد گرفت.» اردوغان ضمن تاکید بر اینکه با انتخاب از سوی مردم، پیروزی اراده ملی نیز به جهان اعلام گردیده است، گفت: « مسوولیت من پس از پیروزی سنگین شده است و من برای برآورده کردن خواسته‌های مردم بار این مسئولیت را بر دوش خواهم کشید.از امروز، بدون اتلاف وقت با بحثهای گذشته، بدون دادن اجازه به قطبی شدن، به اهداف سال 2023 متمرکز خواهد شد.» اردوغان همچنین ضمن جلب توجه به اینکه رئیس‌جمهور منتخب و حکومت منتخب دست در دست هم، سعی در رشد دادن اقتصاد خواهند داشت، ابراز داشت که راهپیمایی دموکراتیک بدون کاستن سرعت، با اتحاد 77 میلیون و یکپارچگی قوی، تاسیس خواهد شد.اردوغان پس از پایان سخنرانی اش، به عبدالله گل، نشان ریاست‌جمهوری و مدال افتخار دولت اهدا کرد. اگرچه غیبت روسای جمهور و مقامات عالی رتبه غربی محسوس بود اما در مجموع با حضور روسای جمهوری 15 کشور،6 رییس مجلس، 12 نخست‌وزیر، 3 معاون رییس‌جمهور، 7 معاون نخست وزیر،40وزیر از کشورهایی همچون جمهوری ترک قبرس شمالی، البانی، بنین، بوسنی هرزه گوین، بلغارستان، اتیوپی، قطر، قزاقستان، کوزوو، مقدونیه، مولداوی، سومالی، توگو، ترکمنستان و اوکراین در این مراسم حضور داشتند. از جمهوری اسلامی‌نیز، دکترمحمدجوادظریف به عنوان عالی‌ترین دیپلمات ایرانی در این مراسم حاضر شد. وزیرامورخارجه ایران به هنگام ورود به پاویون فرودگاه «اَسَن‌بوغا آنکارا» با وزیر خارجه ترکمنستان روبه‌رو شد و بدون برنامه ریزی قبلی با وی گپ و گفت مفصلی انجام داد. در انتهای روز مراسم،زمانی که هیات ایرانی قصد ترک آنکارا به سمت مسکو را داشت با مراسم بدرقه عبدالله گل که تازه کلید کاخ ریاست‌جمهوری را تحویل اردوغان داده بود،همزمان شد. در حالی که صدها نفر در محیط فرودگاه آنکارا با پرچم‌های سرخ رنگ ترکیه برای رئیس‌جمهوری سابق ترکیه بدرقه می‌کردند، وزیرامورخارجه جمهوری اسلامی‌با چندوزیر دولت ترکیه و ازجمله عبدالله گلل گفتگویی متفاوت و صمیمی‌داشت.
رمز موفقیت اردوغان
گویی همین دیروز بود که حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان در سال 2002 و در زمانی به قدرت رسید که ترکیه درگیر یک بحران مالی جدی، تورم بالا و سقوط بازارهای مالی بود. این نخست وزیر اسلام‌گرای محافظه کار که روز پنجشنبه به عنوان رئیس‌جمهور ترکیه سوگند یاد کرد، اکنون با گذشت 12 سال به خود می‌بالد که این کشور در ردیف بیست اقتصاد برتر جهان قرار دارد. البته وضعیت ناخوشایند اقتصاد جهانی و موج تروریسم در خاورمیانه همراه آوارگان سوری که در غرب این کشور پناه گرفته اند ممکن است در بلند مدت موجب رکود اقتصادی شود. رشد اقتصادی ترکیه هرسال به طور متوسط 5 درصد افزایش یافته، خدمات دولتی و زیرساخت‌ها تقویت شده و در‌آمد متوسط سرانه در این کشور به شدت افزایش یافته است و این شرایط به سلطه سیاسی حزب عدالت و توسعه در کشور کمک کرده است. اما امروز پای «معجزه اقتصاد» ترکیه می‌لنگد. نرخ رشد اقتصادی این کشور پس از آمار خوب سال‌های 2010 و 2011 در سال 2013 نصف شد و به 4 درصد رسید. کسری بودجه به شدت افزایش یافته و به 8 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است.نرخ تورم به حدود 10 درصد رسیده و میزان سپرده‌ها به شدت کاهش یافته است. افزون بر این به نظر می‌رسد، به رغم پیروزی چشم‌گیر اردوغان، بازارها نگران ادامه آشفتگی‌های سیاسی در ترکیه و افزایش جدال‌های سیاسی هستند.به گفته موسسه مودیز، چشم انداز سیاسی ترکیه هنوز به ثبات نرسیده است. موسسه فیچ از این هم جلوتر رفته و گفته است با آن که ترکیه «مقاومت چشمگیری» در برابر آشفتگی‌های اقتصادی اخیر نشان داده است اما هنوز خطرسیاسی، اعتبار اقتصادی این کشور تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. این هشدارها، آنکارا را به شدت خشمگین کرد تا آنجا که نیهات زیبکچی، وزیر اقتصاد ترکیه گفت: «ما نمی‌توانیم یک موسسه را هدف خود قرار دهیم که نگران خطر سیاسی در کشوری است که به تازگی دموکراتیک ترین و مهمترین انتخابات تاریخ خود را برگزار کرده است.» اما بازارها هنوز تحت تاثیر رسوایی فساد مالی ویرانگری هستند که زمستان گذشته دولت ترکیه را درگیر کرد. این بازارها به ویژه تحت تاثیر زورآزمایی بسیار سیاسی که از آن زمان در باره نرخ سود به وجود آمده است. بانک مرکزی ترکیه که نهادی مستقل است، اواخر ژانویه، اعلام کرد نرخ بهره خود را برای حمایت از ارزش پول ملی افزایش می‌دهد. اما اردوغان با این افزایش مخالفت کرد و گفت افزایش نرخ بهره مانع رشد اقتصادی می‌شود . ورای تمام تهدیدهایی که انتظار دولت اردوغان را می‌کشند،نخست وزیرسابق یک سیاستمدار عادی نیست؛وی در کارنامه خود نشان داده است که قابلیت‌های خارق العاده ای دارد و هر لحظه می‌تواند از یک تهدید برای خود یک فرصت خلق کند. امسال ترکیه دو انتخابات و سال آینده هم یک انتخابات خواهد داشت و تلاش‌های دولت بر برنامه‌های کوتاه مدت متمرکز است. به گفته وی اگر ثبات به کشور بازگررد و پس از انتخابات پارلمانی سال 2015 اصلاحات ادامه یابد، اهداف بلند پروازانه رشد اقتصادی محقق می‌شود وگرنه رشد اقتصادی کاهش خواهد یافت. پنج سال دوره ریاست‌جمهوری اردوغان می‌تواند یک بار تمدید شود. با توجه به پشتوانه اکثریت آرای وی در موقعیت کنونی، او این بخت را دارد که تا سال 2024 در این سمت باقی بماند. یروهای مسلح ترکیه و دیوان‌سالاری تحت نفوذ آن، همه تلاش‌های گذشته در این مسیر را خنثی کردند. ارتش ترکیه از دهه 1960 تاکنون با چهار کودتای نظامی‌قدرت خود را به رخ کشیده است. اما اردوغان در دوران نخست وزیری خود با موفقیت توانسته است نفوذ نیروهای مسلح بر سیاست کشور را از بین ببرد. نیرومندترین دستگاه امنیتی کشور یعنی سازمان اطلاعات و امنیت ملی که ریاست آن برعهده یکی از مشاوران سابق آقای اردوغان است اکنون زیر کنترل کامل اوست. از دوران زمامداری مصطفی کمال آتاتورک به این سو آقای اردوغان با نفوذترین و قدرتمندترین رهبر ترکیه قلمداد می‌شود. آقای اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور عهده‌‌دار مقامی‌خواهد شد که در فاصله سال‌های 1923 تا 1938 در دست آتاتورک بود.
۹۳/۰۶/۰۹
من