« داعش » عامل دور شدن ترکیه از ایران

ترکیه آنلاین: سفر رئیس جمهور ایران "حسن روحانی” به ترکیه گمانه ها از همکاری های گسترده میان دو کشور را به همراه داشت، همکاری هایی که تاریخچه طولانی از رقابت و همکاری با یکدیگر را به ثبت رسانده است.

به گزارش انتخاب، تحلیلگر روزنامه دیلی صباح با مروری بر گذشته همکاری های ایران و ترکیه معتقد است: سیاستگذاران ایران و ترکیه با توجه به موارد کلیدی چون عدم ثبات در محیط سیاسی خاورمیانه هیچ گزینه ای جز همکاری و آشتی با یکدیگر ندارند.

این روزنامه ترک در ادامه می نویسد: روابط چند صد ساله ایران و ترکیه بر پایه رقابت و دشمنی و تا حدی دوستی تا قرن جدید ادامه داشت. ایران و توران دو کشور ایرج و تورج فرزندان پادشاه اسطوره ای فریدون نماینده دو کشور رقیب بودند. همچنین تایید شده در قرون ششم و هفتم روابطی بین پارس ها در سلسله ساسانیان و گوک ترک ها وجود داشت که برای کنترل جاده ابریشم تلاش می کردند. در دوران سلجوقیان نیز ایرانیان و ترک ها روابط صلح آمیزی با هم داشتند ولی جنگ های صلیبی از غرب و حملات مغول ها از شرق روابط صلح آمیز بین دو طرف را خدشه دار کرد.

یکی از مهمترین این اختلافان در قرن شانزدهم و در دوران صفوی رخ داد که طی آن روابط ایرانیان و عثمانی ها با اختلافات و رقابت های مذهبی همراه شد. به قرن نوزدهم که نزدیک می شویم، هر دو کشور ایران و ترکیه با دشمنانی مشترک یعنی انگلستان و روسیه  و استعمار ضعیف شدند. در قرن بیستم نیز روابط میان دو کشور تحت تاثیر پان ترکیسم در آذربایجان تحت شعاع قرار گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز دولت سکولار در ترکیه بر روی کار آمد و باعث امنیتی شدن سیاست های ایران به دلیل گفتمان حاکم بر اندیشه های نظامی، سیاسی و فرهنگی ترکیه شد.

به نوشته دیلی صباح، این روابط طولانی در دو طرف این سئوال را مطرح می کنند که این تاریخ نسبت به چشم انداز روابط ایران و ترکیه همزمان با بحران سوریه و عراق چه درس های به ما می آموزد؟ امروز به نظر می رسد ایران و ترکیه بسیار فراتر از همکاری های امنیتی رفته اند، بنابراین می توان درک کرد که روابط دو طرفه در درگیری های عراق و سوریه آزمایش خوبی خواهد بود که به دو صورت خود را نشان خواهد داد؛ اول اینکه ایران و ترکیه پیش از تعدیل توازن در خاورمیانه، با بحران های کنونی روبرو می شوند یا اینکه هر دو کشور جغرافیایی سیاسی را تا زمانی که بحران منظقه سنگین تر نشود حفظ خواهند کرد.

در این موقعیت ترکیه و ایران به راحتی می توانند یک شراکت قدرتمند اقتصادی را توسعه دهند که به سرعت فراتر از ۳۰ میلیارد دلار برسد. شکوفایی روابط اقتصادی همچنین می تواند به همکاری های سیاسی که هر دو کشور خواهان چشم انداز استراتژیک  بُرد – بُرد در آن هستند منجر شود. همچنین روابط حسنه میان ایران و ترکیه احتمالا می تواند به تسهیل موضوعاتی بحرانی همچون مناطق کُردنشین، انتقال انرژی، مذاکرات صلح خاورمیانه و امنیت منطقه قفقاز و عراق بیانجامد.

متاسفانه آخرین تحولات که حملات گروه داعش به شهرهای عراق است می تواند ایران و ترکیه را مقابل هم قرار دهد مگر اینکه سودای جدایی طلبی تقسیم عراق به سه منطقه – که از قدیم الایام وجود داشت – متوقف شود. بحران عراق می تواند در سیاست قلمروی کشورهای اسلامی آشوب زا باشد. بنابراین در چنین شرایطی سیاست گذاران ایران و ترکیه هیچ راهی جز همکاری با یکدیگر ندارند. به طور خلاصه روابط کهنه بین ایران و ترکیه به عنوان بازیگران قدرتمند منطقه می تواند تعیین کننده آینده ژئوپولیتیک خاورمیانه باشد. امروز خاورمیانه و جهان اسلامی نیازمند اتحاد ترکیه و ایران است.